خروج فارس از بن بست ریلی با اتصال راه آهن به دریا

اهالی فارس هشت دهه انتظار کشیدند تا راه‌آهن به این استان بیاید و اکنون حدود یک دهه از ورود آن به این دیار می‌گذرد.

عملیات اجرایی پروژه راه‌آهن شیراز-بوشهر ۱۴ سال پیش آغاز شد اما چنان کند پیش رفت که امید مردم فارس برای افتتاح آن را ناامید کرد و این طرح تاکنون حدود ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی را تجربه کرده است و تا یکی دو سال گذشته این تصور حاکم شده بود که انتظار ۸۰ ساله اهالی فارس برای شنیدن صدای سوت قطار در این استان برای افتتاح خط ریلی شیراز-بوشهر نیز تکرار شود تا اینکه در سفر رییس جمهور دولت سیزدهم به این استان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این طرح عمرانی مهم جنوب کشور مصوب و تزریق شد.

در سالیان گذشته تسریع در روند این پروژۀ زیرساختی خواسته اصلی مردم فارس و بوشهر بوده است تا رونق تولید و تجارت به این استان ها و جنوب ایران از مسیر ریل باشد.

طول این خط آهن ریلی از شیراز تا بوشهر حدود ۵۰۰ کیلومتر است که به ۱۱ قطعه اجرایی تبدیل شده است و از امتداد شهرهای شیراز ،زرقان ،مرودشت، کوار، فیروزآباد، فراشبند، عسلویه، بایگان، بوشکان ،کلمه ،اهرم و بوشهر می گذرد.

آنطور که پیشتر برای راه آهن شیراز-بوشهر هدف‌گذاری شده ، جابجایی سه میلیون تن بار در سال اول بهره برداری و افزایش تا ۶ میلیون تن طی ۱۰ سال، جابجایی یک میلیون مسافر در سال اول بهره برداری و افزایش تا ۲ میلیون نفر طی ۱۰ سال پیش‌بینی شده است که بی‌شک رونق اقتصادی و اجتماعی را برای فارس و بوشهر به ارمغان می‌آورد.

فارس پهناور و غنی از ظرفیت‌های مختلف بیش از ۸۰ سال از زمانی که قطار و راه آهن به ایران آمد، هیچ عایدی از ورود آن نداشت و با ایجاد زیرساخت این ناوگان در این استان نیز هنوز هم قطار سهم قابل ملاحظه ای از توسعه این دیار را به خود اختصاص نداده و تاکنون راه آهن در فارس به بن بست ریلی رسیده است.

توسعه نیافتن خطوط ریلی در نقاط مختلف فارس موجب رشد فزآینده استفاده از خودرو برای حمل نقل و در پی آن سکانداری این استان طی سالیان متمادی در صدر جدول تلفات حاصل از تصادفات سالانه جاده ای شده است.

سهم فارس هیچ

برای نخستین بار در سال ۱۳۰۵ فکر ساخت و ایجاد لوکوموتیو سراسری در مجلس شورای ملی ایران شکل گرفت و در ۲۷ مردادماه ۱۳۱۷ با اتصال دو خط شمال و جنوب بسیاری از شهرهای ایران به ریل متصل شدند که سهم فارس از این زیرساخت مهم هیچ بود.

بسیاری از کلانشهرهای ایران از دهه ۲۰ تا ۶۰ رفته رفته به شبکه ریلی ایران متصل شدند اما استان پهناور فارس با دارا بودن ظرفیت های اقتصادی،کشاورزی و صنعتی بسیار کماکان تا اواخر دهه ۸۰ از این زیرساخت بسیار ضروری در توسعه بهره مند نبود که پاسخ آن را باید از مدیران ملی و مدیران این استان در دوران گذشته جویا شد.

تاثیر محروم ماندن فارس از شبکه ریلی در طول سالیان گذشته به نسبت سایر استان‌های کشور بر توسعه صنعتی این استان به وضوح قابل مشاهده است زیرا دارا بودن شبکه ریلی نقش بسیار مهمی در رونق صنعتی و اقتصادی هر منطقه دارد.

تا سال‌های اخیر شنیدن این جمله که شیراز و فارس با دارا بودن نیمی از ظرفیت های گردشگری جهانی ایران که بی بهره از ریل است ، برای بسیاری از گردشگران خارجی و ساکنان دیگر استان های کشور عجیب و باور نکردنی بود.

حدود ۶۱ سال پیش این آرزوی اهالی فارس را به صورت مکتوب در نوشته ای از مرحوم محمد ابراهیم باستانی پاریزی تاریخ‌نگار شوخ طبع کرمانی می توان سراغ گرفت.

وی درمقاله ای که مربوط به اول خرداد ۱۳۳۷ است و در کتاب «زیراین هفت آسمان» درج شده ، این آرزوی اهالی فارس را بازتاب داده است.

سرانجام در خرداد ۱۳۸۸ سوت قطار در ایستگاه راه آهن شیراز شنیده شد و انتظار ۸۰ ساله اهالی پایان یافت هرچند که در ابتدای ورود این ناوگان به فارس حرف و حدیث های فراوانی در زمینه استاندارد پایین خط ریلی ایجاد شده در زبان ها افتاده بود.

طی ۱۰ سال گذشته حدود ۵۰۰ کیلومتر ریل آهن در این استان به بهره برداری رسیده که ظرفیت حمل حدود ۵۰۰ هزار مسافر و ۳۵۶ هزار تن بار در سال را دارد.

در حال حاضر راه آهن فارس از مبدا شیراز به ۲ مقصد پایتخت و مشهد مقدس قطار دارد و هنوز مسیر حرکت لوکوموتیو از این استان به مقاصد جنوبی کشور که اهمیت زیادی در حمل بار صنعتی و تجاری دارند، باز نشده است و این استان بن بست خطوط ریلی است و با تداوم مسیر راه آهن تا بوشهر فارس از بن بست ریلی خارج خواهد شد و ریل از این سمت به دریا متصل می شود که این مساله نقش بارزی در توسعه و تجارت منطقه دارد.

مسیرهای در حال احداث ریلی استان فارس مانند راه آهن شیراز-عسلویه-بوشهر، گلگهر-شیراز و اقلید-یزد از جمله طرح‌های کلان در دست اجرای ریلی این استان به شمار می رود که بهره برداری از این طرح‌های عمرانی که نیازمند منابع مالی ملی است می‌تواند زمینه رشد و توسعه این استان را محقق کند.

بسیاری از ساکنان شهرها و روستاهای جنوب غرب شیراز همچنان چشم انتظار گره گشایی در ساخت و تکمیل و بهره برداری از راه آهن شیراز – بوشهر هستند.

سفر سال گذشته رییس جمهور به استان فارس و بوشهر نوید بخش تسریع در ادامه عملیات پروژه خط ریلی بوشهر – شیراز بود و با وعده‌ای صادق اعتبار مورد نیاز تخصیص داده شد و اکنون همت مسئولان محلی و کشوری بر سرعت بخشی به تکمیل این پروژه مهم ریلی موثر خواهد بود.

تأمین مالی مهم‌ترین چالش پروژه راه‌آهن بوشهر-عسلوییه –شیراز بود که در سفر رییس جمهور کابینه سیزدهم مصوب و اعتبار مور نیاز تزریق شد.

خط ریلی شیراز-بوشهر یک ابر پروژه ملی است، هیچ گونه طرح ریلی به این مقیاس در سطح کشور در قالب یک پروژه اجرا نشده است و با تزریق اعتبار مورد نیاز این طرح در سفر رییس جمهور به این استان امید است با مدیریت کارآمد زمینه خروج استان فارس از بن بست ریلی، زمینه صدور کالا و خدمات این استان از طریق آب‌های آزاد خلیج فارس نیز فراهم شود و پیوندهای دیرین مردمان دیار فارس و بوشهر نیز تقویت شود.

تزریق یک میلیارد یورو برای اتصال ریلی فارس به دریا

مدیرکل راه آهن استان فارس در گفت و گو با خبرنگاران اعلام کرد: بعد از سفر رئیس جمهور دولت سیزهم و تزریق اعتبار به پروژه راه آهن شیراز-عسلویه-بوشهر پیمانکاران این طرح مشخص شده و بخشی از کار نیز در حال انجام است.

مهرداد انصاری مشکل اصلی معطل ماندن این پروژه مهم زیرساختی را منابع مالی دانست و گفت: با سفر رییس جمهور به استان فارس مشکل تامین مالی این پروژه حل شده است.

وی ادامه داد: مبلغ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار یا یک میلیارد یورور به پروژه احداث راه آهن شیراز-عسلویه –بوشهر تزریق شد و این طرح اکنون با جدیت در حال تکمیل است.

مدیرکل راه آهن استان فارس گفت: برای سرعت بخشی به تکمیل این پروژه مهم چندین پیمانکار برای تکمیل آن مشخص شده تا کار با سرعت بیشتری پیگیری شود.

احتمال تکمیل پیش از موعد راه آهن شیراز-عسلویه-بوشهر

مدیرکل دفتر فنی، امور عمرانی و حمل و نقل ترافیک استانداری فارس نیز بیان کرد: تکمیل راه آهن شیراز –عسلویه-بوشهر یکی از مصوبات مهم سفرهای استانی آیت الله رئیسی به استان‌های فارس و بوشهر بوده است.

امیرحسین جمشیدی افزود: این پروژه بعد از تعطیلی چندین ساله در سال ۱۴۰۰ به مناقصه گذاشته شده که ۲ قطعه از سمت شیراز و ۲ قطعه از استان بوشهر در حال احداث است و پیمانکاران مابقی قطعه‌ها نیز در پایان سال ۱۴۰۱ با تامین منابع اعتباری مشخص شد که به زودی عملیات اجرایی این قطعات نیز آغاز خواهد شد.

وی عنوان کرد: پیش بینی می شود که پروژه راه آهن شیراز-عسلویه-بوشهر ظرف چهار سال آینده به بهره برداری برسد اما به نظر اگر کار با همین جدیت دنبال و اعتبارات به موقع تزریق شود امکان بهره برداری از این طرح مهم در سال ۱۴۰۴ نیز وجود دارد.