آیا بحران گاز در اروپا پایان یافته است؟

هرچند بسیاری از کشورهای اروپایی ادعا می‌کنند منابع و ذخایر خود را تا پایان زمستان تکمیل کرده‌اند ولی کارشناسان هشدار می‌دهند که بحران انرژی در این قاره هنوز پایان نیافته است.

برای بیش از یک دهه، خطوط لوله گاز روسیه بزرگترین منبع گاز وارداتی اروپا بود و با آغاز جنگ روسیه و اوکراین تحریم‌های غرب علیه مسکو موجب قطع گاز وارداتی از روسیه شد.

در این میان آمریکا از قطع گاز روسیه دارای منافع زیادی شده است و شاید به خاطر همین اصرار بر ادامه جنگ دارد. واردات گاز مایع (LNG) از آمریکا به اروپا در سال گذشته نزدیک به ۶۴ میلیارد متر مکعب بوده است که عدد بسیار بزرگی در تاریخ مبادلات گازی بین اروپا و آمریکاست.

دولت‌های اروپایی انتظار دارند که واردات گاز از طریق دریا همچنان ادامه یابد ولی این واردات تنها نیمی از نیاز این کشورها را تامین خواهد کرد.

روزنامه گاردین وضعیت بعضی از کشورهای اروپایی را در زمستان امسال برای تامین گاز بررسی کرده است:

انگلیس

در گذشته، انگلیس تنها ۲ درصد از گاز مصرفی خود را از روسیه وارد کرده است. در عوض، بر واردات خط لوله از نروژ و تحویل گاز طبیعی مایع (LNG) به پایانه های وارداتی گسترده خود از تامین کنندگان در سراسر جهان متکی است.

اپراتور گاز این کشور اعلام کرده زمستان امسال بعید است با کمبود گاز روبه‌رو باشند ولی ممکن است شرایط طور دیگری رقم بخورد. انتظار می‌رود انگلیس همچنان در معرض تاثیر افزایش قیمت گاز در جهان باشد.

تاسیسات ذخیره‌سازی گاز این کشور نسبت به مصرف گاز، از کوچک‌ترین تاسیسات در اروپا هستند.

برخلاف سایر کشورهای اروپایی، بریتانیا اقدامات محدودی برای کاهش مصرف گاز انجام داده است. دولت متعهد شده که قبوض انرژی افزایش پیدا نکند.

منتقدان دولت سوناک می‌گویند همه اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها برای روزهای گرم سال انجام شده و در صورت سرد شدن هوا ممکن است معادلات به هم بخورد.

آلمان

قبل از جنگ، آلمان نیمی از گاز خود را از طریق خط لوله از روسیه برای تولید برق و گرم کردن خانه‌ها تامین می‌کرد. بلافاصله پس از تهاجم، بزرگترین اقتصاد اروپا به سرعت طرح بحرانی را برای کاهش اتکای خود به سوخت روسیه تنظیم کرد.

در حالی که دولت برلین برای کاهش تقاضا برای گاز تلاش می‌کند ولی همچنان واردات این کشور قابل توجه است. آلمان واردات خط لوله گاز خود از هلند و نروژ را افزایش داده و سه پایانه جدید واردات گاز مایع (LNG) را توسعه داده است. خریداران گاز این کشور به دنبال امضای قراردادهای واردات گاز مایع از آمریکا، قطر و امارات هستند.

فرانسه

فرانسه قبل از جنگ فقط ۱۷ درصد گاز خود را از روسیه تامین می‌کرد که باعث می شود نسبت به برخی از همسایگان اروپایی خود بسیار کمتر به کرملین وابسته باشد. فرانسه، با ناوگان نیروگاه‌های هسته‌ای‌اش، به‌مراتب کمتر به گاز متکی است ولی همچنان مشکلات نیروگاه‌ها وجود دارد.

سال گذشته مشکلات جدی در نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور وجود داشت، و این نگرانی را افزایش داد که فرانسه ممکن است با خاموشی زمستانی مواجه شود. دولت اقداماتی برای کاهش مصرف انرژی تا سال ۲۰۳۰ برنامه ریزی کرده و امیدوار است تا ۴۰درصد مصرف سوخت‌های فسیلی کاهش پیدا کند.

اسپانیا

اسپانیا به دلیل وجود یک رشته پایانه‌های واردات گاز چندان به منابع انرژی روسیه وابسته نیست. با این وجود، اقداماتی را برای تضمین تامین انرژی زمستانی خود انجام داده و توانسته تقاضای گاز را بین آگوست ۲۰۲۲ تا مارس امسال ۲۱ درصد کاهش دهد.

این اقدامات شامل اقدامات اجباری صرفه جویی در انرژی مانند محدود کردن گرمایش در ساختمان های عمومی به حداکثر دمای ۱۹ درجه سانتیگراد و تهویه هوا به کمتر از ۲۷ درجه سانتیگراد بود. دستور داده شد برای صرفه جویی در مصرف انرژی درب مغازه ها و رستوران ها بسته بماند و چراغ های ویترین مغازه ها بعد از ساعت ۱۰ شب خاموش شود.

برای کمک به خانوارهای اسپانیایی در قبوض انرژی، دولت مالیات بر ارزش افزوده گاز را در سال گذشته از ۲۱ درصد به ۵ درصد کاهش داد.

لهستان

در آوریل سال گذشته، زمانی که کرملین درخواست پرداخت به روبل را آغاز کرد، لهستان و بلغارستان اولین کشورهای اتحادیه اروپا بودند که گاز روسیه را قطع کردند. در آن زمان، تقریبا نیمی از گاز لهستان از طریق خط لوله یامال از سیبری وارد می شد.

سال‌هاست که بزرگترین اقتصاد اروپای مرکزی و شرقی تلاش می‌کند اتکای خود به گاز روسیه را کاهش دهد.

ورشو در تلاش است ظرفیت واردات گاز مایع این کشور را افزایش دهد.