ستاره‌شناسان مهاجرت گسترده ستارگان به کهکشان همسایه را رصد کردند

ستاره‌شناسان می‌دانند که کهکشان‌ها در طول زمان از طریق ادغام با کهکشان‌های دیگر بزرگتر می‌شوند.

می‌توانیم این پدیده را در کهکشان خودمان مشاهده کنیم. کهکشان «راه شیری» به آرامی کهکشان بزرگ «ابرهای ماژلان» (Magellanic Clouds) و کهکشان کوتوله کماندار (Sagittarius Dwarf Spheroidal Galaxy) را به سمت خود جذب می‌کند.

رشد و تکامل کهکشان‌ها از موضوعات داغ در ستاره شناسی است و یکی از علت‌هایی است که تلسکوپ فضایی «جیمز وب» بتازگی توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.

یکی از هدف‌های علمی اصلی این تلسکوپ نگاه کردن به گذشته و اولین کهکشان‌های کیهانی برای فهم چگونگی رشد و تحول آنها به شکل امروزی است. اما این تنها تلسکوپی نیست که می‌تواند به روشن شدن این موضوع یاری برساند.

این مشاهدات جدید از کهکشان اندرومیدا و مهاجرت ستارگان به سمت داخل کهکشان‌ها محصول تلسکوپ موسوم به «ابزار طیف‌سنجی انرژی تاریک» (DESI) است که برای سنجش تاثیر ماده تاریک بر گسترش کیهان ساخته شده است.

این تلسکوپ این کار را از طریق گردآوری طیف‌های نوری از ده‌ها میلیون کهکشان و دوراختر یا کوازار (quasars) و سپس ایجاد نقشه سه‌بُعدی از نتایج آن انجام می‌دهد.

ابزار طیف‌سنجی انرژی تاریک (اطات) مشابه فضاپیمای «گایا» است که بیشتر شناخته شده است. هدف بلندپروازانه گایا تهیه دقیق نقشه موقعیت و جابجایی میلیاردها ستاره در کهکشان راه شیری است. داده‌های گایا منجر به کشفیات زیادی درباره کهکشان ما شده اما کارش محدود به رصد ستارگان در راه شیری است.

اکنون به لطف ابزار طیف سنجی انرژی تاریک (اطات)، ستاره‌شناسان برای اولین بار دستکم نقشه‌ای جزئی از ستارگان در کهکشان اندرومیدا در اختیار دارند. این نقشه شامل حرکات نزدیک به ۷ هزار و ۵۰۰ ستاره در بخش هاله داخلی کهکشان اندرومیدا، تاریخ آنها را افشا می‌کند.

این مشاهدات نشان داده است که حدود ۲ میلیارد سال پیش یک کهکشان دیگر با اندرومیدا ادغام شده است. موقعیت و حرکات در حدود ۷ هزار و ۵۰۰ ستاره‌ای که «اطات» اندازه‌گیری کرده است فاش می‌کند که آنها از یک کهکشان دیگر آمده‌اند. تئوری به ما گفته بود که به این ترتیب بوده که اندرومیدا و سایر کهکشان‌ها تا این حد بزرگ هستند اما اکنون شواهد بیشتری از این امر در دست است.

کهکشان راه شیری نیز در زمانی بین ۸ تا ۱۰ میلیارد سال پیش چنین ادغام مشابهی را تجربه کرده است.

منشاء و مبداء بسیاری از ستارگان در هاله کهکشان راه شیری در یک کهکشان دیگر بوده است و بر اثر آن ادغام، در گذشته‌های بسیار دور به کهکشان راه شیری پیوسته‌اند. ستاره‌شناسان از طریق رصد و مشاهده دقیق این ادغام مشابه و متاخر در کهکشان اندرومیدا می‌توانند به دانش بیشتری درباره سابقه باستانی کهکشان راه شیری برسند.