مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن را جدی بگیریم

آمارها نشان می‌دهد که در طول سال، بسیاری از هموطنانمان بر اثر بی‌احتیاطی و بی‌توجهی به اصول ایمنی و هشدارها و استفاده نادرست از وسایل مولد گرما، یا تا آستانه مرگ پیش می روند یا جان خود را از دست می‌دهند.

مسئولان و کارشناسان نیز به دفعات نسبت به خطر مسمومیت با این گاز خطرناک که قاتل خاموش نیز نامیده می‌شود هشدار داده‌اند اما به رغم همه این هشدارها برخی هموطنان قربانی کوتاهی و سهل انگاری در مقابل گاز مونوکسید کربن می شوند.

بر اساس اعلام مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی فارس، از ابتدای مهرماه امسال تاکنون ۳۸ مورد مسمومیت ناشی از استنشاق گاز مونوکسیدکربن در این استان گزارش شده است.

مدیر مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی فارس در گفت و گو با ایرنا اعلام کرد: هرچند آمار مسمومیت با گازمونوکسید کربن در مدت مذکور نسبت به مدت مشابه پارسال کاهش ۷۶ درصدی داشته اما ضرورت دارد که شهروندان خطر مسمومیت با این گاز را بسیار جدی گرفته و اصول ایمنی لازم را به دقت رعایت کنند.

دکتر محمد جواد مرادیان، ضمن هشدار به خانواده‌ها در مورد جدی گرفتن خطر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن افزود: با وجود همه هشدارها در آذرماه امسال شاهد بودیم که یک خانواده چهار نفره شامل پدر و مادری جوان به همراه دو فرزند ۱۳ و چهار ساله شان در اثر مسمومیت با گازمونوکسید کربن جان خود را از دست دادند.

وی افزود: در یک مورد دیگر نیز در آذرماه امسال پدری ۷۱ ساله به همراه ۲ فرزند پسر ۳۸ و ۴۴ ساله به علت گازگرفتگی در منزل مسکونی جان خود را از دست دادند.

مرادیان اظهار کرد: مونوکسیدکربن گازی بی رنگ، بی بو و بی مزه است که در اثر سوختن ناقص تمام سوخت‌های آلی مانند گاز طبیعی، نفت، گازوییل، بنزین و چوب حاصل می‌شود.

او ادامه داد: این گاز را که به آن قاتل خاموش هم می گویند ۲۰۰ برابر راحت‌تر از اکسیژن با گلبول‌های قرمز ترکیب می‌شود و سالانه هزاران نفر را به کام مرگ می‌کشاند.

مدیر اورژانس ۱۱۵ فارس افزود: وسایلی از جمله بخاری، اجاق گاز، شومینه و آبگرمکن‌هایی که دارای مشکل و نقص باشند و درست کار نکنند، این گاز را تولید و در هوا منتشر می‌کنند.

مرادیان گفت: این گاز از طریق استفاده از پیک نیک در داخل فضاهای بسته، استفاده از بخاری‌های بدون دودکش در فضاهایی که مجهز به سامانه تهویه مناسب نیست و حتی از طریق اگزوز خودرو نیز تولید می‌شود.

وی، در مورد علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن هم گفت: علائم مسمومیت با این گاز بسیار شبیه علائم سرماخوردگی ساده یا آنفلوانزاست و افرادی که دچار این مسمومیت می‌شوند در مراحل اولیه تصور می‌کنند که دچار سرما خوردگی شده‌اند.

به گفته مرادیان، علائم مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن که به دلیل کاهش اکسیژن ایجاد می‌شود شامل سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه، بی‌قراری، تهوع، استفراغ، خمیازه کشیدن‌های بیش از حد، حالت خواب آلودگی شدید، کاهش دید، خستگی و کاهش قدرت عضلانی است.

او ادامه داد: چنانچه افراد در این مرحله متوجه خطر مسمومیت شوند می‌توانند با خارج شدن از فضای آلوده مانع پیشرفت مسمومیت شوند.

وی، کبودی دست، کبودی دور لب‌ها و نوک انگشتان، تنگی نفس و در نهایت مرگ را نیز از علائم مرحله پایانی یا نزدیک به مرگ در اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن دانست.

مدیر مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی فارس بیان کرد: تمام افراد به نوعی در معرض خطر مسمومیت با این گاز قرار دارند اما کودکان، افراد سالخورده و بانوان باردار جزو گروه آسیب‌پذیر و در معرض خطر بیشتر هستند و علائم مسمومیت در آنها با سرعت و شدت بیشتری ایجاد می‌شود.

مرادیان گفت: در صورت مواجه با افرادی که به وسیله گاز مونوکسیدکربن دچار مسمومیت شده‌اند، باید ضمن حفظ خونسردی فورا با مرکز اورژانس ۱۱۵ تماس گرفته و تا رسیدن تکنسین‌های اورژانس، باید فرد مسموم را از محیط آلوده خارج و به هوای آزاد منتقل کرد.

او اظهار داشت: پس از انتقال فرد مسموم از محیط آلوده که مهمترین اقدام پیشگیرانه محسوب می‌شود، باید یقه پیراهن، کمربند و لباس‌های تنگ افراد مسموم را باز کرده و در صورت امکان اکسیژن به فرد مسموم داده شود.

وی ادامه داد: در صورتی که فرد مسموم دچار استفراغ شد باید راه دهان و بینی او را برای تنفس باز نگاه داریم.

مرادیان، در مورد راه‌های پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن هم گفت: استفاده از وسایل مولد گرمای استاندارد، کنترل و انسداد منافذ مسیر دودکش قبل از راه‌اندازی بخاری، عدم استفاده از لوله‌های آلومینیومی آکاردئونی به دلیل آسیب‌پذیر بودن آنها و استفاده از کلاهک‌های مخصوص دودکش از بهترین این راه‌هاست.

او اضافه کرد: رنگ شعله بخاری و وسایل پخت و پز باید آبی بوده و چنانچه رنگ شعله آنها قرمز، زرد و یا نارنجی باشد حتما نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسیژن در محیط وجود دارد و باید هرچه زودتر این نقص برطرف شود.

وی بیان کرد: باید از نصب آبگرمکن در حمام و روشن گذاشتن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه برای گرم کردن محیط جدا خودداری شود.

مدیر مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی فارس، روشن بودن طولانی مدت آبگرمکن‌های دیواری گازسوز را هم خطرناک دانست و افزود: استفاده از این آبگرمکن‌ها در فضاهای بسته یا مکان‌های فاقد جریان هوا مجاز نیست.

او گفت: هر وسیله گاز سوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و اگر دودکش بعد از روشن شدن بخاری داغ شد این نشان دهنده کارکرد مناسب آن است اما اگر دودکش سرد باشد باید فورا نسبت به رفع نقص آن اقدام شود.

وی از شهروندان خواست که هرگونه سرویس و نصب وسایل و تجهیزات مولد گرما و گازسوز را به سرویس کاران مجاز واگذار کنند.

شهروندان برای گرم کردن فضای خانه از بخاری‌های استاندارد استفاده کنند
مدیرکل استاندارد فارس هم گفت: شهروندان توجه داشته باشند که برای گرم کردن فضای خانه و سایر فضاها و محیط ها حتما از بخاری هایی استفاده کنند که نشان استاندارد داشته باشد.

محمد مهدی رزمجو افزود: با توجه به شروع فصل سرما و راه‌اندازی بخاری‌ها در منازل از سوی شهروندان، رعایت این نکته که از تجهیزات استاندارد استفاده شود امری ضروری است.

وی ادامه داد: وسایل مولد گرمای گاز سوز از جمله بخاری با توجه به حساسیت آنها از جمله کالاهای مشمول استاندارد اجباری است و باید درهنگام خرید به استاندارد بودن آنها توجه کامل شود.

رزمجو اضافه کرد: بخاری‌های گازسوز باید مجهز به دستگاه ODS باشد تا در هنگام کاهش اکسیژن، جریان گاز را قطع کند.

مدیرکل استاندارد فارس اظهار کرد: همچنین بخاری‌های گازسوز باید به حسگر (سنسور) حرارتی نیز مجهز باشند تا در صورت عدم خروج گاز تولیدی از دودکش و بازگشت آن به اتاق، جریان گاز را قطع کند.

رزمجو، استفاده از دودکش را برای تمام بخارهای گازسوز ضروری دانست و افزود: آن دسته از بخاری‌هایی هم که بدون دودکش هستند باید علاوه براستاندارد بودن، درمحیط‌های باز مورد استفاده قرار گیرند.

او ادامه داد: اداره کل استاندارد بر فروشگاه‌های عرضه این گونه محصولات نظارت کامل دارد و در صورت مشاهده موارد غیر استاندارد نسبت به جمع‌آوری آنها اقدام خواهد کرد.

وی، از شهروندان خواست تا در صورت مشاهده توزیع بخاری‌های غیر استاندارد، مراتب را به اداره کل استاندارد فارس اطلاع دهند.