رضایت گیمرها از اینترنت/منکر برخی اختلال‌ها در شبکه نیستیم

«عیسی زارع‌پور» وزیر ارتباطات از بررسی گزارش انجمن تجارت الکترونیک از کیفیت اینترنت کشور توسط معاونان خود، نمایندگان اپراتورها و نویسندگان گزارش خبر داد و گفت:اگرچه گزارش در بخش‌هایی کاستی‌ها و اشکالات جدی دارد اما گامی به‌جلو است. قرار شد با یکدیگر این گزارش را اصلاح و تکمیل کنیم.

در ابتدای این جلسه نیما قاضی رئیس این انجمن و پویا پیرحسینلو مدیرعامل شرکت ابرآروان به مرور این گزارش پرداختند و در ادامه چند تن از اعضای انجمن تجارت الکترونیک تهران به ارایه نقطه نظرات خود پرداختند. ‌

«امیر لاجوردی» قائم مقام وزیر در امور ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات نیز با تأکید بر اینکه گزارش انجمن تجارت الکترونیک تهران نسبت به گزارش‌های دیگر متفاوت بود، برای دقیق‌تر کردن این گزارش در نوبت‌های بعدی پیشنهاداتی را مطرح کرد.

در ادامه مسوولان و مدیران وزارت ارتباطات حاضر در جلسه به بحث و بررسی شاخص‌ها و روش‌های استفاده شده در این گزارش پرداختند.

در این جلسه «محمد جعفرپور» مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، «رضا باقری اصل» معاون امور دولت، مجلس و استان‌های و «محمد احسان خرامید» رئیس مرکز روابط عمومی از وزارت ارتباطات و ژوبین علاقبند، مجید رضوی، محمد خلج قاسم‌آبادی، نیماقاضی، سعید محمدی، محمدمهدی شریعتمدار، احسان جهانی، مریم نجفی، پویا پیرحسینلو، نعیم فرهادیان عزیزی، آرش حاتمی، حمیدرضا احمدی از اعضای انجمن تجارت الکترونیک تهران حضور داشتند.

«محمد جعفرپور» مدیرعامل شرکت ارتباطات زیر ساخت در این جلسه گفت: طبق اعلام بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای ۲۲ میلیون گیمر (بازیکن) آنلاین در کشور داریم. گیمر به فردی اطلاق می‌شود که روزان ۲ ساعت مشغول بازی آنلاین است. همانطور که مطلع هستید، حساس‌ترین بخش ارائه سرویس به گیمرها مربوط به جیتر (jitter)، تاخیر (latency) و پکت لاس (packet loss) است.
وی افزود: میزان حساسیت نیم درصد است، یعنی اگر نیم درصد بیشتر باشد گیمر (بازیکن) احساس خوبی نسبت به بازی نخواهد داشت. حالا تصور کنید ۲۲ میلیون نفر با ۵۰ درصد پکت لاس (واحدهای کوچکی از داده که هنگام ارسال به مقصد نمی‌رسند و باعث تاخیر می‌شوند) که در گزارش به آن اشاره شده مواجه شوند، آیا به آن اعتراض نمی‌شود؟
جعفرپور گفت: امروز که ما در این جلسه هستیم، گیمرها نسبت به ۲ سال قبل میزان رضایت بیشتری از وضعیت سرویس خود دارند و این را از جامعه‌ای که گیمرها در آن مشغول فعالیت هستند دریافت کرده‌ایم. در دولت گذشته تمام کامنت‌هایی که زیر پست‌های مسوولین بود اغلب مربوط به گیم بودند اما اکنون با تمهیداتی که اندیشیده شده این مشکلات به حداقل رسیده‌اند.

۶ میلیون تماس صوتی و تصویری از پیام‌رسان‌های بومی
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت تاکید کرد: نکته دیگر مربوط به سرویس‌ «VoIP» (برنامه‌های تماس صوتی و تصویری از پروتکل اینترنت) است. میزان حساسیت VoIP به تاخیر یک درصد است. اگر بیشتر از این باشد عملا فرد از برقراری تماس منصرف می‌شود. در مراسم حج که پشت سر گذاشتیم مجموع تماس‌ها در ۲ پیام‌رسان بله و روبیکا به حدود ۶ میلیون تماس رسیده است. میانگین تماس‌ها نیز ۵ میلیون بود.
وی افزود: بنده شخصا در سفرهای کاری خارج از کشور نیز تجربه تماس‌های طولانی کاری از طریق پیام‌رسان‌های ایرانی را دارم. اگر طبق گزارش که منتشر شده میزان «پکت لاس» در اینترنت کشور ۵۰درصد است، جطور می‌توانیم گیمرها را راضی نگه داریم یا ۶ میلیون تماس تصویری و صوتی برقرار کنیم؟ زمانی که قصد داریم درباره موضوعی انتقاد کنیم باید یکسری واقعیت‌ها را نیز بیاوریم. قبل از آغاز این جلسه یک فعال توئیتری به من پیام داد که میزان تاخیر (latency) برخی از بازی‌های رایانه‌ای کاهش یافته است؟ و از این بابت تشکر کرده بود.
وی در ادامه افزود: در این گزارش نکاتی مورد توجه قرار نگرفته است. به طور مثال افرادی که در انجمن «تجارت الکترونیک» فعالیت دارند از جنس محتواداران هستند نه از جنس اپراتوری. لیست‌ ۱۰۰ کشورها و وضعیت اینترنت در آن‌ها که در این گزارش وجود دارد را به دقت بررسی کرده‌ایم و آماری که به شما ارائه می‌دهیم آمار کلی نیست و جزییات متعددی دارد. بر همین اساس بیش از ۳۵ درصد سایت‌هایی که در این گزارش به آن اشاره شده سایت‌های تحریمی هستند و تعداد قابل توجهی نیز سایت‌هایی هستند که دستور فیلتر روی آن وجود دارد و تصمیم گیری درباره آن در اختیارات وزارت ارتباطات نیست.

لیست سیاه و سفید در شبکه وجود ندارد

جعفرپور گفت: بیش از نیمی از سایت‌هایی که در این گزارش اعلام شده در دسترس کاربران ایرانی قرار ندارند، یا تحریم یا به دلایل متعدد فیلتر هستند. کسی که فنی است می‌داند که وقتی صحبت از پکت لاس ۵۰ درصدی است یعنی حتی نمی‌توان یک فایل را دانلود کرد. تست مربوط به این گزاره را هزاران بار انجام دادیم و به هیچ عنوان ۵۰ درصد تاخیر وجود ندارد.
وی با بیان اینکه ما قصد نداریم بگوییم اختلالی در شبکه وجود ندارد اما باید درباره یکسری واقعیت‌های فنی نیز صحبت کرد، به لیست سیاه و سفید مورد اشاره در این گزارش پرداخت و گفت: چنین لیستی وجود ندارد. نمی‌دانم که به چه علتی به این تعبیرات رسیده‌اید اما چنین چیزی وجود ندارد. اتفاقی که رخ می‌دهد این است که یکسری از سایت‌ها تحریم هستند و سعی می‌کنیم با سازوکارهایی که داریم دسترسی به آن‌ها را تسهیل کنیم. بر روی بخش‌های دیگر شبکه هیچ پالیسی (تدبیر و محدودیت) اتفاق نمی‌افتد. خصوصا اینکه تعداد درخواستی که از سوی یک جامعه بیش از ۸۰ میلیونی بر روی شبکه ارسال می‌شود اصلا این امکان را نمی‌دهد که بخواهیم روی تک به تک شبکه، اختلال و پالیسی به شکل لیست خاکستری اعمال کنیم.

اختلال عمدی در شبکه در تخیل هم نمی‌گنجد

وی گفت: مورد دیگری که در این گزارش به آن تکیه شده، این است که چون ما توانمندی مسدودسازی تمام فیلرترشکن‌ها را نداریم به همین دلیل کل شبکه را با اختلال مواجه کردید که دسترسی مردم به VPN کاهش یابد اما این یک فرضیه است و به لحاظ فنی این حتی در تخیل هم نمی‌گنجد.
جعفرپور تصریح کرد: برخلاف چیزی که در این گزارش آمده، اتفاقا اولین جایی که از فیلترینگ مجموعه‌های «متا» (مانند اینستاگرام و واتساپ) صدمه می‌بیند شرکت زیرساخت است. اگر نکات فنی که در گزارش به آن اشاره کردید رخ می‌داد اکنون درآمد اپراتورهای ما افزایش چشمگیر داشت در حالی که این اتفاق رخ نداده است. ۲ اپراتور مسلط کشور در بورس هستند و اگر افزایش درآمدی داشتند به واسطه فیلترینگ حتما اعلام می‌شد.
وی درباره استفاده از پروتکل HTTP۳ (پروتکل شبکه برای ارتباط برقرار کردن با سرور وب) گفت: ۲۶ درصد دنیا به طور متوسط از این پروتکل استفاده می‌کند. اینستاگرام یکی از نخستین شبکه‌هایی بود که HTTP۳ را به سمت QUIC برد. تا پیش از فیلتر این شبکه حجم ترافیک قابل توجهی در کشور مربوط به «متا» بود. چند درصد گردش ترافیکی ایران داخلی است؟ پاسخ من این است که در کمترین حالت میزان ترافیک داخلی ۵۵ درصد است. این گزارش در محاسبه ۱۰۰ سایت برتر این ۵۵ درصد ترافیک اصلا در نظر گرفته نشده است. اگر این ترافیک را درنظر می‌گرفتید کل منطق این گزارش عوض می‌شد.

شرکت زیرساخت فنی است و دستی در سیاستگذاری ندارد

وی در رابطه با ۶ شبکه فیلتر شده در کشور گفت:‌ شرکت ارتباطات زیرساخت یک شرکت فنی و تخصصی است که در سیاستگذاری هیچ نقشی ندارد. همچنین شرکت ارتباطات زیرساخت ایران اکسس (دسترسی از داخل ایران) نیست و سایت انگلیسی ما در خارج از کشور در دسترس است. اما کجای این موضوع به شرکت ارتباطات زیرساخت برمی‌گردد؟ یک وزارتخانه تصمیم می‌گیرد به هر دلیلی خدمات و سرویس‌های خود را به داخل از کشور ارایه بدهد شرکت زیرساخت و وزارت ارتباطات از نظر قانونی نمی‌تواند سازمان‌های اجرایی کشور را مجاب کند که سایت‌های خود را از ایران اکسس خارج کنند.
وی درباره حملات دیداس (ارسال تقاضاهای زیاد به سمت سیستم هدف با قصد اینکه سرور مورد نظر توان پاسخگویی خود را از دست بدهد، حمله ddos نام دارد) گفت: یکی از مسائلی که به خوبی در کشور با آن مقابله شد. از مهر سال گذشته حملات دیداس به بیش از ۲۰ برابر رسیده که با همه آن‌ها مقابله شده است.
در رابطه با IXP (مرکز مدیریت تبادل ترافیک اینترنت کشور) که از دسترسی خارج شده است گفت: بهمن سال گذشته به دلیل حملات متعدد، اختلالاتی روی شبکه به وجود آمد که برای رفع آن تمام نخبگان فنی کشور را دور هم جمع کردیم تا به صورت شبانه‌روزی کار کنند. در نهایت به یک دستورالعمل رسیدیم که قصد داشتیم ظرف مدت ۲ ماه آن‌ها را اجرایی کنیم. اما شدت حملات به شکلی بود که منجر به افت ترافیک می‌شد. نامه‌ای را ابلاغ کردیم برای اینکه دستور العملی که تهیه شده ظرف مدت ۲ شب اجرا شود. یکی از نقاط ضعف ما با IXP تهران بود چرا که دسترسی به گراف‌ها را بسیار راحت می‌کرد. در هیچ کجا دنیا مجموع گراف‌های خود را به صورت یکپارچه ارائه نمی‌کند.