منابع اختصاص یافته به شرکت‌های دانش‌بنیان تناسبی با ظرفیت آنها ندارد

محمدمهدی فریدوند در گفت‌وگو با خبرنگاران در این خصوص توضیح داد: یکی از موضوعاتی که در این حوزه بسیار اثرگذار است تقویت منابع و ظرفیت های حوزه دانش بنیان است و این درحالی است که منابعی که برای دانش بنیان ها و پارک ها و مراکز رشد و صندوق های پژوهش و فناوری و نوآوری اختصاص پیدا می کند، تناسبی با ظرفیت این شرکت‌ها ندارد.

وی یادآور شد: برای نمونه شرکتی برای اجرای پروژه اش ۵۰ میلیارد تومان منابع نیاز دارد، اما به این شرکت ۲ یا ۵ میلیارد تومان می دهیم. ممکن است کمکی به آن شود، اما این منابع برای تکمیل آن پروژه و شروع پروژه های جدید کافی نیست. دولت ها باید سعی کنند حمایت خود را از این حوزه افزایش دهند تا مسیر رشد و توسعه کشور طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب از مسیر شرکت های دانش بنیان و اقتصاد دانش بنیان بگذرد.

فریدوند در ادامه گفت: سرمایه گذاری در حوزه دانش بنیان ها سرمایه گذاری نسبتا بلندمدت است. طرح هایی که سرمایه گذاری کرده ایم از چهار تا پنج سال پیش شروع شد. تعدادی از این طرح ها به نتیجه مطلوب رسیده و تعدادی در مراحل تکمیلی است و باید برای آنها دوباره جذب سرمایه اتفاق بیفتد. حوزه فناوری حوزه پرخطری است و تعدادی از این طرح ها هم ممکن است به نتیجه مطلوب نرسد.

نبود جذابیت کافی در حوزه فناوری برای سرمایه‌گذاری

فریدوند درباره مهمترین مشکلات حوزه دانش بنیان‌ها در کشور گفت: نبود جذابیت کافی در حوزه فناوری برای سرمایه گذاری و سرمایه گذاران مهمترین مشکلات حوزه دانش بنیان ها است. همچنین ریسک های زیادی در این حوزه وجود دارد. سرمایه گذار می خواهد برای طرحی سرمایه گذاری کند، اما وقتی می بیند برای گرفتن مجوزها، منابع مالی، تامین مواد اولیه، فروش و صادرات با مشکل روبرو است و ریسک بیشتری را برای سرمایه گذاری احساس می کند، عملا تمایل برای سرمایه گذاری در این حوزه کاهش پیدا می کند. بنابراین یکی از مهمترین مسایل و چالش ها وجود موانع در سرمایه گذاری است.

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران تصریح کرد: سرمایه گذار می تواند منابع و سرمایه خود را هر جایی سرمایه گذاری کند،‌ اما باید حواسمان به کسی که در این حوزه با تمام ریسک های آن سرمایه گذاری می کند، باشد تا سرمایه او در مسیر خوبی هدایت شود. بنابراین برای این کار باید جذابیت ایجاد کنیم و به رفع موانع این حوزه کمک کنیم تا شاهد اتفاقات مثبتی باشیم.

وی درباره برنامه های صندوق پژوهش و فناوری تهران گفت: صندوق پژوهش و فناوری تهران جزو صندوق های فعال و قدیمی است که بیش از ۱۰ سال از فعالیت آن می گذرد و در حوزه‌های پرداخت تسهیلات، صدور ضمانت نامه برای شرکت ها و بحث سرمایه گذاری فعالیت می کند.

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران درباره خدمات این صندوق به شرکت‌های دانش بنیان گفت: خدمت اصلی صندوق در حوزه ضمانت نامه و تسهیلات است. در سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد ریال حجم قراردادهایی بود که صندوق به عنوان ضامن در آنها مشارکت کرده است و به نوعی در پروژه هایی که ضمانت کرده تامین مالی آنها را هم تا حد زیادی کمک کرده و در حوزه سرمایه خطرپذیر هم ۱۲ مجموعه از خدمات سرمایه گذاری صندوق استفاده کرده اند.

اولویت سرمایه گذاری در فین تک، آی سی تی، تجهیزات پزشکی و صنعتی پیشرفته است

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران این صندوق را یک صندوق عام خواند که در تمامی حوزه ها فعالیت می کند و گفت: در حوزه سرمایه گذاری خطرپذیر طرح های فناورانه ای که در حوزه فین تک، آی سی تی، تجهیزات پزشکی و تجهیزات صنعتی پیشرفته باشد، برای صندوق اولویت بیشتری دارد.

فریدوند درباره حمایت از حوزه فناوری گفت: صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران یک صندوق عام است یعنی در تمامی حوزه ها فعالیت می کند، اما بعضی از حوزه ها اولویت بیشتری دارند. در حوزه سرمایه گذاری خطرپذیر طرح های فناورانه ای که در حوزه فین تک، آی سی تی، تجهیزات پزشکی و تجهیزات صنعتی پیشرفته باشد، برای صندوق اولویت بیشتری دارد. همچنین در حوزه ضمانت بیشتر حوزه وزارت نیرو، وزارت دفاع و وزارت نفت است. در حوزه تسهیلات هم بسته به این که طرح ها چه مرحله بلوغی را داشته باشند و از طرف نهادهایی که با آنها همکاری داریم معرفی شوند، ممکن است حوزه های مختلفی داشته باشند.

وی درباره سرمایه صندوق گفت: سرمایه صندوق ۵۰۰ میلیارد ریال است که برنامه افزایش سرمایه به هزار میلیارد ریال مصوب شده است که تا سال ۱۴۰۲ اجرایی می شود.

فریدوند درباره برنامه های صندوق گفت: یکی از برنامه های مهم ما افزایش سرمایه صندوق است، برنامه بعدی توسعه سرمایه گذاری خطرپذیر است تا بتوانیم با جذب منابع از بخش های مختلف سرمایه گذاری کنیم. موضوع دیگری که خیلی دنبال آن هستیم این است که از ظرفیت سایر نهادها و مجموعه هایی که امکانات و منابع دارند، استفاده کنیم اما به هر دلیلی خودشان در این حوزه تخصصی ورود نکرده اند.

محصولاتی که قابلیت عرضه بین‌المللی دارند، از تحریم‌ها آسیب می‌بینند

وی درباره تاثیر تحریم ها نیز گفت: تحریم ها در چند حوزه اثر می گذارد. یکی از تاثیرات اصلی برای شرکت هایی است که محصول آنها قابلیت عرضه بین الملل دارد. این تحریم ها باعث می شود از این شرکت ها خرید نشود یا مجبور شوند در کشورهای دیگر از طریق شرکت های واسط محصول خود را بفروشند یا باعث می شود با توجه به این که کشورهای همسایه چندسالی است که در زمینه دانش بنیان ها فعال شده اند، بعد از مدتی استارتاپ های ما را جذب کنند. وقتی مسایل و مشکلات داخلی زیادتر باشد و آنها نتوانند واردات و صادرات داشته باشند و مشکلاتشان زیاد شود ممکن است خود استارتاپ ها و تیم ها جذب کشورهای دیگر شوند.

فریدوند گفت: تحریم ها برای شرکت هایی که به نوعی تعاملات بین المللی مالی دارند و باید پول جا به جا و دریافت کنند، محدودیت هایی ایجاد می کند و روی فعالیت و رشد شرکت ها اثر می گذارد. امید است با تدابیری که اندیشیده می شود و با مکانیزم هایی که به وجود می آید، مشکلات شرکت ها در تامین مالی و صادرات و دریافت منابع حل یا خیلی کم شود.

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران در ادامه درباره نقش رسانه ها نیز عنوان کرد: نقش رسانه در این حوزه بسیار مهم است خیلی از اتفاقاتی که می افتد مردم از آن بی خبر هستند. آنقدر خبرهای یاس و ناامید کننده در کشور منتشر می شود که جای اخبار موفقیت را گرفته است. خیلی از شرکت های دانش بنیان کارهای بسیار بزرگی را انجام داده اند و محصولاتی ساخته اند که در دنیا به نام است و به گونه ای جلوی واردات را می گیرد و صادرات انجام می دهد. شرکتی داریم که بالای ۳۰۰ نیروی نخبه را در کشور استخدام کرده است که با حمایت بیشتر اثرگذاری آنها بیشتر خواهد شد.

صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران طی مجوز کارگروه ماده ۱۰۰ صندوق های پژوهش و فناوری با سهامداری دولت (پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)، بر اساس ماده ۱۰۰ قانون برنامه سوم و همچنین ماده ۴۵ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین با اخذ تائیدیه ثبتی بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار، با هدف حمایت از شرکت های دانش بنیان و فناور فعالیت می کند.

مهمترین اهداف این صندوق ایجاد بستر و زمینه مناسب برای مشارکت و سرمایه گذاری بخش غیردولتی در بخش پژوهش و فناوری، کمک به دستگاه های اجرایی در جهت تجاری سازی، تسریع فرآیند تبدیل ایده به ثروت بدون وجود بروکراسی معمول، ایجاد کسب و کارهای جدید با ارزش افزوده بالا در حوزه های مختلف فناوری های پیشرفته و ایجاد ادبیات مشترک و ارتباط بین بانک ها و شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه های مربوط به دانش فنی است.