چرا تجارت ایران با آفریقا کاهش یافت؟/ رشد ۷۰درصدی صادرات خدمات به آفریقا در دولت سیزدهم

«محمدصادق قنادزاده» با بیان اینکه کاهش تجارت با قاره آفریقا مطابق آمارها نکات مهمی را در بردارد، اظهار داشت: در هفت ماهه ۱۴۰۱ حدود ۶۵۰ میلیون دلار صادرات اوره به قاره آفریقا داشتیم؛ زیرا این قاره واردات بسیاری در زمینه محصولات دارد و بر همین اساس ۷۰ درصد صادرات رسمی ایران به آفریقا، اوره است.

وی افزود: اما از یک سو قیمت‌های جهانی اوره بین ۳۰ تا ۵۰ درصد در سال ۱۴۰۲ کاهش داشت کرد و از سوی دیگر کشورهای آفریقایی، اوره را از سوی برخی کشورها به صورت هدیه یا با قیمت‌های نازل دریافت کرده‌اند تا بتوانند سهم بیشتری از بازار این محصول را در این قاره به دست آورند. بر همین اساس صادرات اوره از نظر وزنی و ارزشی با کاهش ۲۵۰ درصدی در هفت ماهه امسال به ۲۱۰ میلیون دلار رسید.

قنادزاده خاطرنشان کرد: یکی از دلایل کاهش آماری صادرات این است که حجم زیادی از تجارت در آمارهای تجاری با قاره آفریقا ذکر نمی‌شود؛ زیرا خط منظم کشتیرانی و خط مستقیم با این کشورها وجود ندارد و عمده صادرات از طریق کشورهایی مانند عمان، امارات متحده عربی و ترکیه با تغییر اسناد ارسال می‌شود و به همین دلیل ایران به عنوان کشور مبدأ محسوب نمی‌شود و در آمارها مقصد آفریقا نیست.

معاون ارتقای کسب و کارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران تاکید کرد: این روند موجب می‌شود آمار واقعی با اعداد رسمی متفاوت باشد؛ زیرا در آمار گمرکی میزان دقیق ارسال کالا به آفریقا از مرزهای ایران به صورت مستقیم ثبت می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه کالاهای صادراتی ایران به آفریقا از مبدأ کشورهای همسایه چند برابر است، گفت: آمار صادراتی و تجاری با آفریقا در اسناد رسمی یک گمشدگی دارد که محاسبه نمی‌شود، اما وجود دارد.

قنادزاده تصریح کرد: ضعف زیرساخت‌ها از دیگر علل کمبود صادرات به قاره آفریقا است؛ زیرا در یک دهه گذشته، هیچ اقدامی برای توسعه زیرساخت‌های به ویژه در زمینه حمل و نقل انجام نشده است و بر همین اساس ایران برای تجارت با قاره‌ای به عظمت ۵۴ کشور فقط یک خط منظم کشتیرانی در اختیار دارد.

معاون سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه عمده صادرات ایران از مبادی دیگر به مقصد آفریقا می‌رسد، اظهار داشت: ایران صادرات بسیاری در حوزه خدمات دارد که در آمارها محاسبه نمی‌شود، در حالی که ۷۰ درصد رشد صادرات خدمات به آفریقا در دولت سیزدهم داشتیم که در آمارها ذکر نشده است؛ اما از صادرات مهم محسوب می‌شود.

قنادزاده با اشاره به اینکه دولت سیزدهم در یک سال گذشته اقدامات بسیاری را برای توسعه تجارت با آفریقا در دستور کار قرار داده است، تصریح کرد: قراردادها و توافقات برای مبادلات با این قاره آثار کوتاه‌مدت در پی ندارند.

وی بیان کرد: راه‌اندازی خطوط تولید مانند توافق سایپا در کنیا، توافق ایران خودرو در سنگال، قرارداد پروژه‌های مشترک خطوط مترو، انبوه‌سازی مسکن برای ۱۵ هزار واحد مسکونی، خط تولید واکسن و تجهیزات پزشکی پروژه‌هایی با اثر بلندمدت هستند و در آمار کوتاه‌مدت قابل مشاهده نیستند.

معاون ارتقای کسب و کارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: در زمینه واردات با توافقات انجام شده در زمینه غلات، نهاده و گوشت در آمارهای نیمه دوم قابل مشاهده خواهند بود. مجموع این شرایط علل آماری را شفاف‌تر می‌کند و نشان دهنده اقتصاد فعال ایران در آفریقا است.