۱۴ خرداد ۶۸؛ یک اتفاق تلخ، یک انتصاب شایسته

امام خمینی (ره) حقیقت همیشه زنده با دلی آرام و قلبی مطمئن و روحی شاد و ضمیری امیدوار به سوی جایگاه ابدی سفر کرد، او که بزرگترین انقلاب قرن را رهبری و هدایت کرد اما در عین حال لبریز از شوق وصال معبود بود.

بنیانگذار جمهوری اسلامی، بزرگمردی که ملت ایران را از وابستگی به مستبدان و مستکبران نجات داد، با رفتنش داغ بزرگی بر دل مردم ایران و تمامی آزادیخواهان در سراسر جهان گذاشت.

ابراز ارادت به این بزرگمرد در برگزاری مراسم تشییع تا خانه ابدی با بغض های ترکیده و چشمان اشکبار در خرداد ۶۸ کاملا هویدا بود، بدرقه ای باشکوه که در تاریخ ایران برای همیشه جاودانه شد.

شاید در بحبوحه انتشار این خبر تلخ کسی باور نمی کرد به سرعت و در کمترین زمان برای رهبری جمهوری اسلامی ایران تصمیم گیری شود اما انتصاب آیت الله خامنه ای در روز ۱۴ خرداد و درایت و هوشمندی مجلس خبرگان رهبری در این انتصاب شایسته باعث شد خردادماه برای همیشه از جایگاه خاصی در تاریخ ایران اسلامی برخوردار شود.

در تائید این انتصاب شایسته همین بس که سیاسیون بزرگ جهان از رهبر انقلاب به عنوان شخصیتی سیاستمدار و هوشمند نام برده اند، کوفی عنان دبیر کل سابق سازمان ملل در این رابطه گفت: “من با شخصیت های مختلف از جمله ژاک شیراک و هلموت کهل دیدار داشته ام که به شدت تحت تأثیر قرار گرفته ام، ولی در ملاقات با ایشان احساس کردم، هنوز کسی را مثل ایشان ندیده ام.

شخصیت معنوی ایشان چنان مرا تحت تأثیر قرار داد که پیش خودم فکر کردم چرا شخصیتی مثل من باید دبیر سازمان ملل باشد، پس از این دیدار شخصیت هایی که مرا جذب کرده بودند، همه را به فراموشی سپردم. همیشه معتقد بودم شخصیت های معنوی و عرفانی از مسائل سیاسی اطلاعی ندارند ولی در دیدار اخیرم ایشان را در اوج قداست، شخصیتی سیاسی دیدم که آنچه از سیاسیون بزرگ در ذهنم بود همه را پاک کردم.”

سخنان خاویر پرزدکوئیار دبیر کل اسبق سازمان ملل متحد در مورد مقام معظم رهبری نیز خواندنی است، او که بعد از صدور قطع نامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد از سوی کشورهای قدرتمند دنیا بر ایران فشارهای زیادی وارد می شد تا آن را بپذیرد، برای رایزنی های لازم به ایران آمد و با حضرت آیت الله خامنه ای ( که آن زمان رئیس جمهور بودند) ملاقات کرد.

دکتر بشارتی وزیر وقت کشور در آن زمان نقل کرد که دکوئیار به من گفت: رئیس جمهور شما از کدام دانشگاه علوم سیاسی فارغ التحصیل شده است؟ گفتم چطور؟ گفت : من از چند دانشگاه معتبر دنیا مدرک دکتری علوم سیاسی دارم و بیش از سی سال است که کار سیاسی می کنم و ده سال است که دبیر کل سازمان ملل متحد هستم . در این مدت کمتر شخصیت سیاسی و رئیس جمهوری هست که او را ندیده و با او گفتگو نکرده باشم ، ولی تا کنون شخصیتی سیاستمدار و هوشمند تر از رئیس جمهور شما ندیده ام … .

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سفر به ایران پس از دیدار با رهبر انقلاب گفت: با عنایات به مطالعاتی که من درباره مسیح داشته ام، در ملاقات با رهبر ایران ، تمام ویژگی های نوشته شده برای مسیح را در آیت الله خامنه ای دیدم و برایم متجلی شد.

وی یادآورشد: حکیم بزرگی در ایران نشسته است که به ذهن من خطور نمی کرد او تا به این حد همه جانبه نگر باشد . او حکیم و دانشمندی است که تصمیم گیری و نظم سیاست ایران با اوست و با وجود درایت و هوش سرشار ایشان ، هیچ خطری متوجه ایران نمی شود . من در ملاقات با ایشان معنای واقعی قانون اساسی جمهوری اسلامی و مفهوم ولایت فقیه و ولایت علمای دینی را که شنیده بودم ، فهمیدم … .

در این مطلب به گزیده ای از بیانات رهبر انقلاب در تشریح ویژگی‌های منحصر به فرد امام خمینی (ره) در دیدار با مقامات کشورهای مختلف که برای عرض تسلیت رحلت امام راحل و تبریک انتصاب آیت الله خامنه ای در خرداد سال ۶۸ به ایران آمده بودند، اشاره می شود:

– حضرت امام خمینی (قدس سره الشریف) پدر این ملت بودند و علاقه‌ مردم به ایشان در حقیقت تجسم اراده و تصمیم ملت ما در حرکت به سمت آرمان های آن بزرگوار ‌-که همان آرمان های انقلاب است- می باشد. اینجانب راه حضرت امام خمینی را به‌طور دقیق ادامه خواهم داد، زیرا کمال این ملت و کمال مسئولان در ادامه‌ این راه است. من شاگرد حضرت امام خمینی (قدس سره) هستم و افتخارم به این بوده و هست که اصول انقلاب را از آن بزرگوار فرا گرفته‌ام.

– خلاء وجود رهبر فقید ما حضرت امام خمینی به‌ هیچ وجه در کشور ما پرشدنی نیست و آن شخصیت عظیم و استثنائی، کسی و چیزی نبود که ما تصور کنیم می شود خلاء او را پر کنیم. ما مثل دیگر مسلمانان عالم، احساس می کنیم پدر، مراد و رهبر خودمان را از دست داده‌ایم. حضرت امام خمینی از نوع شخصیت‌هایی که ما امروز سراغ داریم نبود؛ یک شخصیت مخصوص به خودش بود؛ شخصیت [او] مربوط به پیغمبران و امامان بود و امروز حقیقتا خلاء آن وجود بسیار بزرگ، در نظام ما بسیار محسوس است. هدایت او و رهبری او و نصیحت او در ذره‌ذره بنای نظام ما حس می شد و بنابراین حقیقتا یک ضایعه‌ جبران‌ناپذیر برای ما بود.
ولی با وجود این می خواهم تاکید کنم که ما همان سیاست ها و خط مشی‌هایی را که در امور بین‌المللی و داخلی داشته‌ایم ادامه خواهیم داد. ایشان در رابطه‌ ما با کشورهای مسلمان و به خصوص همسایه تاکید زیادی داشتند.

– حضرت امام خمینی (قدس سره) یک رهبر بزرگ و یک پدر مهربان و یک معلم آگاه و یک مرشد و مراد برای ملت ایران بود؛ و ملت ما ‌-چه در دوران دشوار مبارزات و چه در دوره‌ ده‌ ساله‌ تشکیل نظام جمهوری اسلامی- همواره در همه‌ مراحل دشوار، حضور او و هدایت او و ارشاد او و حمایت او را نسبت به خود حس کرده بود. حضرت امام خمینی ملت ما را از ذلتی که بر او تحمیل کرده بودند نجات داد و سلطه‌ قدرت های بزرگ را ‌-چه شرقی و چه غربی- از سر او کوتاه کرد و به او استقلال و اتکاء به نفس و توکل به خدا را آموخت.

– در روزگاری که بسیاری از دست های قدرت جهانی سعی می کردند تا معنویت را و ارزش های اخلاقی را و دین را از جامعه منزوی بکنند، امام خمینی نظامی بر مبنای ارزش های اخلاقی و بر مبنای معنویت و بر مبنای دین به وجود آورد. بزرگ‌ترین هنر و ابتکار امام خمینی این بود که ثابت کرد اسلام زنده است و می تواند مبنای یک نظام اجتماعی قرار بگیرد. ما میراث بزرگ حضرت امام خمینی یعنی نظام جمهوری اسلامی را با همه‌ ارزش ها و اصول اساسی آن حفظ خواهیم کرد؛ ما در بنای جامعه و بازسازی کشور و بازسازی همه‌ ارزش های کشور تلاش خواهیم کرد. راه ما، راه امام خمینی [است] و ‌ان‌شاءالله‌ به سمت آن هدف ها با قوت و قاطعیت حرکت خواهیم کرد.

– یقینا خصوصیات امام، یک خصوصیات استثنائی و ممتاز و بی‌نظیر است و هرچه من در ابعاد شخصیت ایشان فکر می کنم ‌- در طول این ده سال من همواره این تأملات را در مورد شخصیت ایشان داشتم؛ حالا هم که این داغ بزرگ دل های ما را گداخته، بیشتر- میبینم که یک چیز فوق‌العاده‌ای است، حقیقتاً یک چیز عجیب و استثنائی‌ای است. و یقینا این غم سنگینی است برای ملّت ما؛ خلاء بزرگی ایجاد شد.

– شخصیت عظیم رهبر کبیر ما و امام عزیز ما حقا و انصافا پس از پیغمبران خدا و اولیای معصومین با هیچ شخصیت دیگری قابل مقایسه نبود؛ ودیعه‌ خدا بود در دست ما، حجت خدا بود بر ما، نشانه‌ عظمت الهی بود. او را که انسان می دید، عظمت بزرگان دین را باور می کرد. انسان نمی تواند عظمت پیغمبر، عظمت امیرالمؤمنین، عظمت سیدالشهدا، عظمت امام صادق و بقیه اولیا را حتی درست تصور کند. ذهن ما کوچک‌تر از آن است که بتوانیم عظمت شخصیت آن بزرگ‌مردان را حتی در ذهنمان بگنجانیم و تصور کنیم اما وقتی انسان می دید شخصیتی با عظمت امام عزیزمان، با آن همه ابعاد گوناگون در وجود او و شخصیت او، آن ایمان قوی، آن عقل کامل، آن حکمت، آن هوشمندی، آن صبر و حلم و متانت، آن صدق و صفا، آن زهد و بی‌اعتنائی به زخارف (۲) دنیا، آن تقوا و ورع و خداترسی و عبودیت مخلصانه‌ برای خدا، شخصیتی با این همه عظمت، با این همه ابعاد گوناگون دست‌نیافتنی، چگونه در برابر آن خورشیدهای فروزان آسمان ولایت کوچکی می کند، تواضع می کند، خاکساری می کند، خودش را در مقابل آنها ذره‌ای به حساب می‌آورد، آن‌وقت انسان می فهمید که آنها چقدر عظیم بودند و بزرگ بودند.

– حقیقت این است که حضرت امام خمینی (قدس الله‌ نفسه الزکیة) برای ما فقط یک رهبر نبودند؛ ایشان یک پدر، یک معلم، یک مرشد و مراد برای ملت ایران بودند و ما در همه جای زندگی کشورمان و جامعه‌مان، حضور معنوی حضرت امام خمینی را احساس می کنیم. ایشان نسبت به همه‌ مسلمانان عالم همین احساسات پدرانه و محبت‌آمیز را داشتند.

– ما امروز در همان خط و راهی که رهبر فقید و امام عزیزمان در پیش پای ملت ایران گذاشتند حرکت می کنیم. و اهداف امام خمینی، اهداف اصلی در حرکت ما است. سیاست دوستی با کشورهای در حال‌ توسعه، مخصوصا کشورهای آفریقایی، یک سیاست مستمر برای دولت ما است. ما با کشور شما، روابط و مناسبات فی‌مابین را ‌ان‌شاءالله‌ باز هم توسعه خواهیم داد.

– حضرت امام فقط یک رهبر برای ما نبودند. ایشان رهبر ملت ایران، پدر ملت ایران، و امید همه‌ مستضعفین در سراسر جهان بودند. خیلی از مسلمان ها در سراسر عالم از اراده و تصمیم و خط ایشان سرمشق گرفتند. ما همچنان از ملت آزاده و مجاهدین افغانستان حمایت می کنیم. اعتقاد ما است که اگر مجاهدین افغان با وحدت کلمه و با سعه‌ صدر راه را ادامه دهند، قطعاً سرنوشت افغانستان یک سرنوشت مطمئن و مطلوبی خواهد شد.

– فقدان ایشان ضایعه‌ بزرگی برای اسلام بود و همه‌ ما را یتیم کرد. امام خمینی (رضوان الله‌ تعالی علیه) این راه سنگین را با عقل و حکمت و قاطعیت خود پیمود؛ اینها همه بود. ایشان این راه را با خلوص، صفا، معنویت خود پیمود. ما رقت قلب ایشان و تضرع ایشان و توکل ایشان را دیده و می‌شناسیم. ما معتقدیم که هم در قضیه‌ عراق و هم در همه‌ قضایای مسلمین، اگر بتوانیم مسئله‌ توکل به خدا و استمداد از خدا را مورد استفاده قرار دهیم، موفق خواهیم شد.

– حقیقتا برای انسانی بزرگ و شخصیتی بی‌نظیر مثل امام عزیز و بزرگوارمان جا دارد که برگزیده‌ترین انسان ها و هوشمندترین ذهن ها و صاف‌ترین و پاک‌ترین و بی‌غش‌ترین دل ها و جان ها از احساس تعظیم و تکریم سرشار بشوند. فرق است میان آن کسی، آن شخصیتی که برای مقام او، سمت ظاهری او، انسان به او احترام می کند، از او تجلیل می کند، و میان کسی که شخصیت او و عظمت او و عمق وجود او و آراستگی‌های گوناگون او، هر انسانی را ‌-هرچه بزرگ، هرچه قوی، هرچه هوشمند- وادار می کند به تعظیم و تجلیل و ستایش و تکریم. امام عزیز ما از این نوع انسان ها بود.

– خصلت هایی که در امام بود ‌-که کم هم نبود- هر کدام از آنها به‌تنهایی کافی بود که از یک فردی که دارای آن خصلتها است، یک انسان بزرگ بسازد: بسیار خردمند، عاقل؛ بسیار هوشیار و زیرک، از انسان های بسیار بیدار، از آن کسانی که به‌آسانی میسر نیست که انسان حقیقتی را در چشم او واژگونه جلوه بدهد؛ بسیار قاطع و دارای اراده‌ای حقیقتاً پولادین، هیچ مانعی بر سر راه او نمی توانست به‌عنوان مانع، از حرکت به سمت آن هدفی که مورد نظر او بود خودنمایی کند؛ درعین‌حال انسانی بسیار رئوف و دل‌رحم و رقیق، چه در هنگام مناجات با خدا ‌-که آن یک نوع رابطه‌ مخصوص است، که ازخودبی‌خود می شد- و چه در هنگام برخورد با نقطه‌هایی از زندگی انسان ها که به‌طور طبیعی دل ها را به عطوفت و رأفت وادار می کند.

– حقیقتا من این ۱۰ سال دوران اخیرمان تا امروز را ‌- یعنی دوران بعد از پیروزی انقلاب را – به‌خاطر حضور امام در این ۱۰ سال، یک دوران استثنائی می دانم. انقلاب ما هم استثنائی است، مردم ما هم استثنائی‌اند، هدف های ما هم استثنائی است، دشمنی‌هایی که با ما می شود هم استثنائی است، [اما] از همه استثنائی‌تر امام بود که ما متاسفانه امروز از وجود او محرومیم. نعمت بسیار بزرگی بود و افسوس که از دست ما رفت، آن هم درحالی‌که دنیای اسلام هنوز به رهبری‌های او و هدایت های او و شخصیتی که او در انسان های مظلوم و مستضعف و ملت های تحقیرشده‌ دنیا می دمید، احتیاج داشتند.

– شخصیت امام برای دشمنان امام هم حتی درخشید. همان کسانی که در طول ۱۰ سال تبلیغات زهرآگین همیشه سعی کردند چهره‌ منور این ولی خدا را دگرگونه جلوه بدهند و با تبلیغات خباثت‌بار خودشان این امیدی را که در دل مسلمانان عالم و مستضعفان عالم درخشیده بود خاموش کنند، امروز همه‌ آنها لحنشان تغییر کرده، توصیفشان از امام توصیفی است اعتراف‌آمیز؛ اعتراف به عظمت این شخصیت.

– در میان دنیایی که معنویت ها و ارزش های اخلاقی افول کرده بود و دنیای مادی به ماده و جسم بدل شده بود، امام معنویت را در این دنیا زنده کرد، مثل یک چهره‌ معنوی درخشید. با هیچکدام از رهبرهای دنیا قابل مقایسه نبود؛ هیچکدام. فقط با پیغمبران قابل مقایسه بود، با اولیای معصومین قابل مقایسه بود؛ شاگرد آنها بود، دنباله‌رو آنها بود؛ فقط با آنها قابل مقایسه بود. خب، این رهبران سیاسی را ما دیده‌ایم، می‌شناسیم ‌- تاریخ مبارزات ملت ها و رهبرانشان را بنده با دقت نگاه کرده‌ام ‌- اصلا حیف است که اگر ما به امام می گوییم رهبر، به آنها هم بگوییم رهبر! اگر به آنها می گوییم رهبر، به امام نباید بگوییم رهبر، چیز دیگر باید بگوییم. اصلا آن نوع، آن طبیعت، آن جنس نبود؛ از جنس انبیا، از خمیره‌ انبیا بود. و خیلی مشکل است توصیف و ترسیم چهره‌ آن عزیز خدا و عزیز بندگان صالح خدا.

– عقل امام یکی از قوی‌ترین عقل ها بود؛ انسان به این عاقلی من در عمر خودم ندیدم؛ انسانی بود عاقل، دوراندیش، حکیم، آدم‌شناس، از جمله‌ کسانی که فریبش نمی شود داد، بسیار پیچیده، بسیار تیزبین. این خصوصیاتی بود که در امام بود، در آدم های معمولی، این‌طور چیزها ‌- مخصوصا با هم ‌- خیلی کم پیدا می شود؛ یک دانه‌اش در یک انسانی پیدا بشود، آن انسان انسان بزرگی است؛ همان قوت پیش‌بینی امام و آینده را حدس زدن ‌- همین یک دانه، که بتواند آینده‌ها را حدس بزند ‌- در هر آدمی باشد، او یک آدم بزرگی است؛ امام این را داشت.

– امام فقط یک رهبر سیاسی ‌- یک مقام در سلسله‌ مراتب تشکیلات کشور – نبود؛ امام پشتوانه‌ معنوی ما بود، پشتوانه‌ روحی ما بود، مایه‌ امید ما بود؛ اصلا یک قله عظیمی بود که دائم می جوشید و سیراب می کرد و بهره‌مند می کرد؛ همه را، هر کسی را به ‌قدر خودش و ظرفیتش.