ثمره ۶ سفر خارجی و ۹ میزبانی رئیس‌جمهور برای ایران ۱۴۰۱

آیت الله سید ابراهیم رئیسی راهبرد سیاست‌خارجی دولت سیزدهم را با نگاه به همسایگان و تعامل با کشورهای منطقه که از شهریور ۱۴۰۰ کلید زده است، در ۱۴۰۱ با قوت و شتاب در توسعه مناسبات دو و چندجانبه دیپلماتیکی به مسیر خود تداوم بخشید که در مجموع یک سال و ۶ ماه از عمر دولت تاکنون به امضاء بیش از ۱۲۵ سند و تفاهم‌نامه مشترک در زمینه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی بین جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورها منجر شده است. از مجموع این تعداد اسناد امضا شده، ۲۳ سند همکاری در سه سفر خارجی رئیس جمهور به ۱۴۰۰ اختصاص دارد. در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به ثمره ۶ سفر خارجی آقای رئیسی به چین، قزاقستان، نیویورک، ازبکستان، عمان و ترکمنستان و میزبانی از چند همتای اش در سالی که گذشت.

۶-چین و آخرین سفر خارجی رئیس جمهور در ۱۴۰۱ با ۲۰ سند همکاری

پرونده سفرهای خارجی رئیس جمهور در ۱۴۰۱ با سفر به چین در ۲۴ بهمن ماه بسته شد که این دهمین سفر خارجی وی در دولت سیزدهم و ششمین سفر در ۱۴۰۱ بود. سفری سه روزه که با هدف اقتصادی، سیاسی و راهبردی و در راستای ارتقای روابط چند جانبه در حوزه‌های تجارت، حمل و نقل، انرژی، بین تهران – پکن شکل گرفته و در واقع این نخستین سفر دولتی رئیس جمهور به چین در ۲۰ سال اخیر و نخستین میهمان ارشد «شی جین پینگ» در سال نو چینی که در پی دعوت رسمی همتای چینی‌اش در شهریور ماه امسال و در جریان هشتمین سفر خارجی خود به اجلاس سازمان همکاری شانگهای در سمرقند انجام شد.

تمامیت سرزمینی و عزت ملی ایران و چین، راه‌اندازی سازوکار مشورت سیاسی دوجانبه در موضوعاتی چون مقابله با تروریسم، مخالفت با دخالت تحریک‌آمیز سیاسی و تحریک به آشوب به بهانه حقوق بشر و دموکراسی، تأکید بر لغو تحریم‌های ظالمانه و عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و بریکس و در کنار آن تقویت بیش از پیش روابط اقتصادی ایران و چین را می‌توان هسته اصلی توافق «آیت‌الله رئیسی» و «شی جین پینگ» دانست که از مسیر اجرای سند جامع مشارکت راهبردی دو کشور عملیاتی می‌شود.

توافق بر سر تقویت ارتباط جهت پیشبرد همکاری در زمینه توسعه تجارت الکترونیک، توافق بر سر گسترش همکاری در زمینه کشاورزی بین ۲ کشور ایران و چین، آمادگی چین برای بهبود امنیت غذایی و ظرفیت تولید کشاورزی به صورت فراگیر، توافق بر سر تقویت ظرفیت‌های صنعتی و معدنی و سرمایه‌گذاری و توسعه همکاری‌ با هدف افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران و توافق برای تبادل تجربیات و دیدگاه‌ها جهت فقرزدایی و سلامت ۲ کشور در حوزه همکاری‌های اقتصادی و توسعه‌ای را برآن داشت تا بر تسریع در اجرای برنامه همکاری جامع و ادامه افزایش همکاری‌ها در زمینه‌های تجاری، کشاورزی، صنعتی، انرژی تجدیدپذیر، زیرساختی با این محورها توافق کنند که البته یکی از امیدواری‌های مهم حرکت پرشتاب صنعت ایران در نتیجه اجرای توافق تهران و پکن خواهد بود. توافق برای سرمایه‌گذاری ۳.۵‌میلیارد دلاری چین در صنعت ایران، تفاهم برای سرمایه‌گذاری ۱۲‌میلیارد دلاری در صنعت حمل و نقل و ساخت خودرو و پیشنهاد یک بسته ۴۰‌میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران به اضافه اعلام آمادگی چین جهت ساخت انبوه مسکن.

چین از آنجایی که بزرگترین شریک تجاری جمهوری اسلامی ایران به در پکن شمار می رود در این سفر ۲۰ سند همکاری و یادداشت تفاهم میان جمهوری اسلامی ایران و چین از سوی مقامات عالیرتبه دو کشور و در حضور آیت‌الله رئیسی و شی جین پینگ به امضا رسید که این اسناد در زمینه مدیریت بحران، گردشگری، ارتباطات و فناوری اطلاعات، محیط زیست، تجارت بین‌المللی، مالکیت معنوی، کشاورزی، صادرات، بهداشت و درمان، رسانه، ورزش و میراث فرهنگی است.

۵- قزاقستان و حضور در جمع رهبران آسیایی

رئیس‌ جمهوری اسلامی‌ ایران ۲۰ مهرماه امسال در نهمین سفر خارجی دولت سیزدهم و پنجمین سفرخارجی در ۱۴۰۱ در صدر هیأتی بلندپایه از مقامات سیاسی و اقتصادی برای حضور در ششمین نشست سران کشورهای عضو کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا (سیکا)، عازم آستانه پایتخت قزاقستان شده بود تا با تضمین امنیت منطقه‌ای برای تهران دستاورد قابل توجهی برای جذب سرمایه گذاری و گسترش زیرساخت های تجاری آن باشد.

گرچه دیدار با سران کشورهای حاضر در نشست به دلیل کوتاهی و یک روزه بودن سفر، محدود بود اما همین دیدارهای محدود آیت الله رئیسی با «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر و «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان در حاشیه اجلاس سیکا از نظر تجاری و هم سیاسی دستاوردهایی به همراه داشت.

در اهمیت راهبردی سیکا و تبدیل آن به یک سازمان بین المللی در عرضه جهانی باید گفت که کشورهای عضو آن ۹۰ درصد مساحت قاره آسیا را در برمی گیرند و میزبان تقریبا نیمی از جمعیت جهان هستند و آنچه برای جمهوری اسلامی ایران در این مقطع حساس و وضعیت منطقه ای مهم است، حضور آیت الله رئیسی در جمع رهبران آسیایی و استقبال آنها از وی بود، تا مقدمه‌ای برای گفت وگوی بیش از پیش با آنها در مورد حل و فصل مشکلات آسیا و یافتن راهی مؤثر برای ترویج ابتکارات برای تعامل و اعتمادسازی در سطوح بالا باشد.

۴- نیویورک و برگزاری ۱۳ دیدار دپیلماتیک در سطح سران و نخست وزیران

برگزاری ۱۳ دیدار دپیلماتیک در سطح سران و نخست وزیران رهاورد نخستین حضور آیت الله رئیسی در هفتاد و هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود که این حجم از دیدارها حتی رکورد دیدارهای جانبی در اجلاس سازمان همکاری شانگهای در سمرقند را نیز شکست.

آقای رئیسی در چهارمین سفر خارجی در ۱۴۰۱ و در مجموع هشتیمن سفر خارجی خود، ۲۸ شهریور ماه امسال در نخستین حضورش در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در راستای تلاش برای تحقق «نظم عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه گرایی اقتصادی» به نیویورک سفر کرده بود که در حاشیه این مجمع با برخی از همتایان اروپایی و آفریقایی و نخست وزیران برخی کشورها در سفر پنج روزه خود دیدار و گفت و گو کرد.

یکی از اقدامات ارزشمند رئیس جمهور اسلامی ایران در سخنرانی خودر این مجمع بود که تصویری از سردار دلها را برای دقایقی بالا برد و گفت: قهرمان جنگ علیه تروریسم و نابودکننده داعش کسی جز سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی نبود که در راه آزادی ملت‌های منطقه به شهادت رسید و رئیس جمهور سابق آمریکا سند این جنایت را به اسم خود زد. او رسیدگی عادلانه قضایی به جنایتی که رئیس جمهور سابق آمریکا به آن اعتراف کرده را خدمت به انسانیت دانست.

از مجموع ۱۳ دیداری که انجام شد، ۶ دیدار رئیس‌جمهور با همتایانی از فرانسه، بولیوی، سوئیس، فنلاند، صربستان و زیمبابوه، پنج دیدار با نخست وزیرانی از پاکستان، عراق، لبنان، ژاپن و ارمنستان و دو دیدار با رئیس شورای اروپا و دبیرکل سازمان ملل برگزار شد.

نخستین دیدار آیت‌الله رئیسی در حاشیه نشست سران مجمع عمومی سازمان ملل با شارل میشل رئیس بلژیکی شورای اروپا کلید خورد که محور این دیدار ارائه راه‌حل‌ها و پیشنهادهای ایران برای حل موضوع هسته‌ای لزوم ارائه تضمین‌های اعتمادآفرین و رفع مشکلات فلسطینیان با اجرای پیشنهاد جمهوری اسلامی در برگزاری همه‌پرسی با حضور همه فلسطینیان، همچنین مسائل مربوط به افغانستان، یمن و اوکراین بود. همچنین مذاکرات هسته‌ای پای ثابت تمام دیدارهای رئیسی در این سفر بود که تاکید داشت که برای یک توافق خوب و عادلانه آماده‌ایم.

۳- ازبکستان، از دو رقمی شدن دیدارهای «رئیسی» تا عضویت ایران در شانگهای

ازبکستان هفتمین مقصد خارجی رئیس جمهور و سومین سفر خارجی او در ۱۴۰۱ بود. سفری که به منظور حضور در بیست و دومین دوره نشست سران سازمان همکاری‌ شانگهای و نخستین سفر رییس جمهور ایران به ازبکستان پس از ١٨ سال بود.

رئیس‌جمهور در این سفر سه روزه ۱۱ دیدار داشت که او با رئیسان ۸ کشور ازبکستان، قرقیزستان، روسیه، بلاروس، چین، ترکیه، تاجیکستان، قزاقستان و نخست وزیران هند و پاکستان و دبیرکل سازمان شانگهای دیدار و گفت و گو کرد که همین موضوع نشان از سیاست کلان رئیس دولت در تعامل هوشمند با جهان دارد.

رئیس‌جمهور در این سفر برای چندمین بار در یکسال اخیر با همتایان خود از روسیه و قزاقستان و تاجیکستان دیدار و گفت و گو کرد و در عین حال رکورد بیشترین امضای سند همکاری را در زمینه‌های مختلف با همتای ازبکستانی خود به ثبت رساند.

اعلام رسمی عضویت کامل ایران در سازمان شانگهای توسط رییس‌جمهور ازبکستان و تاکید اعضای شانگهای بر اجرای کامل برجام و امضای ۱۷ سند همکاری در زمینه های انرژی، صنعت، کشاورزی، ورزشی و فرهنگی از مهمترین دستاوردهای سفر بود. این سفر رئیس جمهور یکی از پربارترین سفرهای خارجی وی به کشورهای همسایه و منطقه‌ایی بود که علاوه بر امضاء۱۷ سند، با ۱۱ عضو سران شانگهای دیدار و گفت و گو کرده بود.

۲- ترکمنستان و دومین حضور و توسعه قرارداد سه جانبه

ترکمنستان دومین سفر خارجی آیت الله رئیسی در ۱۴۰۱ و ششمین مقصد خارجی وی تاکنون بود که او در ۸ تیرماه امسال به منظور حضور در نشست سران کشورهای ساحلی دریای خزر به ترکمنستان سفر کرد. این دومین سفر رئیس‌جمهور به این کشور در یکسال اخیر بوده است. آیت‌الله رئیسی در دیدار «سردار بردی محمداف» رئیس جمهور این کشور با اشاره به ۳۰ ساله شدن روابط دوستانه و برادرانه تهران – عشق آباد گفت: دولت سیزدهم اولویت ویژه‌ای برای گسترش روابط و همکاری‌ها با همسایگان دارد. رؤسای جمهور ایران و ترکمنستان با مرور و ارزیابی روند پیشرفت اجرای توافقات و تفاهم‌نامه‌های منعقد شده میان دو کشور تأکید کردند اجرای کامل این اسناد همکاری، فصلی جدید در تعاملات دو کشور خواهد گشود و روابط اقتصادی و تجاری تهران – عشق‌آباد را با جهش مواجه می‌کند.

رئیس‌جمهور در این سفر با برخی مقام‌ها چون قربانقلی بردی محمداف پدر، رئیس مجلس مصلحت خلق شورای ملی ترکمنستان و سردار بردی محمداف پسر رئیس جمهور ترکمنستان، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و الهام علی‌اف رئیس جمهور آذربایجان درباره تبیین منافع و خطوط قرمز ایران در حوزه دریای خزر و تعاملات دو و چندجانبه به ویژه در حوزه اقتصاد و تجارت دیدار و گفت و گو کرد. البته رئیس جمهور با بردی اف پسر دوبار دیگر دیدار و گفت و گو کرده بود.

۱- عمان و نخستین سفر رئیس جمهور در ۱۴۰۱ و امضا ۱۲ سند

عمان نخستین سفر خارجی آیت‌الله رئیسی در ۱۴۰۱ و نخستین سفر رئیس‌جمهور به این کشور در دوره سلطان جدید در دوم خرداد ماه امسال بود که پیشتر در راستای ایجاد زمینه‌های گسترش روابط اقتصادی و تجاری ایران و عمان، هیأتی ۵۰ نفره از تجار و فعالان اقتصادی ایران به این کشور سفر کرده بودند. این سفر با اهدافی چون ارتقای روابط در حوزه‌های تجارت، حمل و نقل، انرژی، گردشگری و به ویژه گردشگری سلامت بین تهران – مسقط صورت گرفته بود. در این سفر ۱۲ سند همکاری میان تهران و مسقط در حوزه‌های سیاسی، روابط اقتصادی و تجاری، انرژی، حمل و نقل، علمی، محیط زیست، ورزشی و همکاری‌های دیپلماتیک به امضا رسید.

اما سیر تعاملات دیپلماسی خارجی و فعال آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در یکسال اخیر تنها به حضور در۶ کشور آسیایی و منطقه‌ای بسنده نشده بلکه آقای رئیس جمهور در یک سوی میدان دیپلماسی میزبان ۷ رئیس جمهور از کشورهای روسیه، سوریه، ترکیه، ونزوئلا، ترکمنستان، بلاروس، تاجیکستان و قزاقستان و دو نخست وزیر ارمنستان و عراق و امیر قطر بود که در برخی از این دیدارها اسناد همکاری به امضاء رسید.

این تفاهم نامه ها و اسناد همکاری از آنجا اهمیت دارد که می‌تواند نقشه راه تعاملات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بخش های دولتی و خصوصی را در سال‌های آینده ترسیم کرده و بخصوص در حوزه های اقتصادی با گشایش بازارهای جدید، تحریم های آمریکا را در محدود سازی تجارت کشورمان کم اثر می کند. از این رو آیت الله رئیس رییس جمهور در نشست با اعضای کابینه سیزدهم از آنها خواسته است با فعال سازی کمیسیون های مشترک همکاری با کشورهای طرف توافق، این اسناد را به مرحله اجرا برسانند و تا منافع اقتصادی آن برای مردم ایران ملموس شود.

۱- تهران و دیدار رئیسان جمهور ایران و سوریه

نخستین میزبانی رئیس جمهور در ۱۴۰۱ از همتای سوری خود بود که در ۱۸ اردیبهشت ماه امسال بشار اسد به تهران سفر کرد و با رئیس جمهوری کشورمان دیدار و گفت و گو کرد. در این دیدار رئیس جمهور تاکید کرد که آینده منطقه را مقاومت ملت‌ها رقم می‌زند نه میز مذاکره.

بشار اسد رئیس جمهور سوریه نیز در این دیدار با اشاره به اینکه کشورش آماده هماهنگی و همکاری های گسترده‌تر با ایران در عرصه های امنیتی، ‌ سیاسی و اقتصادی است بر نقش جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه تاکید کرد و اظهار داشت: در سال‌های مقاومت و مقابله با تجاوز غربی و تکفیری، ایران تنها کشوری بود که از ابتدا کنارمان ایستاد.

بشار اسد روابط سوریه و ایران را استراتژیک دانست و تصریح کرد: تحولات منطقه پس از یک دهه جنگ علیه محور مقاومت، نشان داد که استقامت اثرگذار و نتیجه بخش است.

۲- تهران و ۱۷ سند همکاری با دوشنبه

دومین میزبانی رئیس جمهور در ۱۴۰۱ و در نهم خردادماه بود که همتای تاجیکی‌اش برای دیدار دوجانبه و امضا چند سند همکاری به تهران سفر کرده بود که ۱۷ سند همکاری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، سرمایه گذاری، تکنولوژی‌های نو، محیط زیست، ورزشی، انرژی، قضایی، آموزشی و تحقیقاتی و گردشگری به امضا طرفین رسید.

این اسناد توسط وزرای امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت، نفت، راه و شهرسازی، نیرو، امور اقتصادی و دارایی، میراث فرهنگی و گردشگری، دادگستری، ورزش و جوانان، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و روسای سازمان بورس و اوراق بهادار و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی کشورمان و همتایان تاجیک آنها به امضا رسید که در واقع تهران و سمرقند در صدر بیشتر قراردادهای همکاری قرار دارند.

۳- تهران و سند همکاری ۲۰ ساله بین ایران و ونزوئلا

نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ضد امپریالیستی روزی که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در لس آنجلس میزبان نهمین اجلاس سران کشورهای قاره امریکا بود تا درباره آنچه «ساخت آینده‌ای پایدار، انعطاف‌پذیر و برابر» خوانده شده، بحث و تبادل نظر کنند، به اتفاق دو کشور نیکاراگوئه و کوبا، حاضر به شرکت در این اجلاس نشده بودند، راهی تهران شد تا بار دیگر ثابت شود که «آمریکای جنوبی دیگر حیاط خلوت ایالات متحده» بلکه فراتر از آن اکنون به متحدی برای ایران علیه سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا تبدیل شده است.

به همین منظور مادورو با دعوت رسمی سید ابراهیم رئیسی ۲۱ خردادماه به تهران سفر کرد و در مجموعه کاخ سعدآباد سند همکاری‌های ۲۰ساله را میان دو کشور را به امضا رساندند که این سند پس از امضای سند ۲۵ ساله همکاری ایران و چین، دومین اقدام بلندمدتی است که ایران انجام می‌دهد.

امضای سند جامع همکاری ۲۰ ساله توسط رئیسان جمهور ایران و ونزوئلا مهم‌ترین بخش این سفر بود که نشان از آغاز فصلی جدید از روابط دو کشور داشت که از آن به عنوان روابط راهبردی یاد کردند.

۴- تهران و امضای ۹ سند بین ایران و ترکمنستان

مراسم امضای ۹ سند همکاری بین تهران و عشق آباد ۲۵ خردادماه در حضور رؤسای جمهور و بین وزیران دو کشور در مجموعه فرهنگی – تاریخی سعدآباد برگزار شد که این سند همکاری‌ها در زمینه‌های «تفاهم تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی بین استان خراسان شمالی و استان آخال ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم همکاری تجاری – اقتصادی، علمی – فنی و فرهنگی بین استان گلستان و استان بالکان ترکمنستان» و «یادداشت تفاهم همکاری تجاری – اقتصادی، علمی -فنی و فرهنگی بین استان خراسان رضوی و استان مرو ترکمنستان» بود.

همچنین «یادداشت تفاهم همکاری بین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و کمیته دولتی رادیو و تلویزیون ترکمنستان»، «برنامه مبادلات علمی فرهنگی، هنری و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم تشکیل کارگروه مشترک سرمایه‌گذاری»، «تفاهم‌نامه جامع توسعه همکاری‌های حمل و نقلی و ترانزیتی» و «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه حفاظت محیط زیست» به امضا مقامات عالی رتبه مربوطه در حضور سران ایران و ترکمنستان رسید.

۵- تهران و امضای ۹ سند بین ایران و قزاقستان

کمی پس از بازگشت مادورو به کشور رئیس جمهور ۲۹ خردادماه میزبان همتای قزاقستانی خود در تهران بود و در این دیدار مراسم ۹ اسناد همکاری و یادداشت‌ تفاهم «میان مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه و موسسه تحقیقات سیاست خارجی وزارت امور خارجه قزاقستان»، «برنامه مبادلات فرهنگی بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران و وزارت فرهنگ و ورزش قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه مطالعات تحلیلی و تبادل تجربه میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تجارت و همگرایی قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری در خصوص افزایش تجارت دوجانبه، میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تجارت و همگرایی قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت جهاد کشاورزی ایران و وزارت کشاورزی قزاقستان در زمینه کشاورزی»، «یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت جهاد کشاورزی ایران و وزارت کشاورزی و وزرات صنعت و توسعه زیرساخت قزاقستان در زمینه تجارت و ترانزیت محصولات کشاورزی»، «یادداشت تفاهم همکاری بین سازمان صدا و سیمای ایران و آژانس دولتی خبر قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری شرکت ملی نفت ایران با شرکت گاز مونای گاز قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری میان راه آهن ایران و شرکت سهامی راه آهن ملی قزاقستان» در حضور سران ایران و قزاقستان به امضای وزیران، ‌ استانداران و مسئولان مربوطه دو کشور رسید.

۶- تهران و امضای ۸ سند بین ایران و ترکیه

هفتمین اجلاس سران کشورهای ضامن روند آستانه (ایران، ترکیه و روسیه) ۲۸ تیر امسال به میزبانی تهران برگزار شد که در حاشیه آن مقامات ایران و ترکیه در حضور رئیسان جمهور دو کشور هشت سند و یادداشت تفاهم همکاری در موضوعات متنوع سیاسی، اقتصادی، ورزشی و فرهنگی امضا کردند.

طرح جامع همکاری بلندمدت میان ایران و ترکیه، موافقتنامه در زمینه های توسعه تامین اجتماعی و ورزش، حمایت از بنگاه های کوچک اقتصادی، همکاری‌های رادیو و تلویزیونی و همکاری میان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران و دفتر سرمایه‌گذاری ریاست جمهوری ترکیه از اسناد و یادداشت تفاهم‌نامه‌هایی است که به امضای مسئولان دو کشور رسید.

۷- تهران و امضای یادداشت تفاهم اقتصادی بین ایران و ارمنستان

آقای رئیس جمهور ۱۰ آبان امسال میزبان نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان بود که در این دیدار مسئولان ایران و ارمنستان با امضای یادداشت تفاهم همکاری اقتصادی در بخش انرژی، با تمدید تهاتر گاز و برق بین دو کشور تا پایان سال ۱۴۰۹ موافقت کردند. این سند همکاری در حوزه انرژی است که به تمدید قراردادگازی از طریق تهاتر گاز با برق اختصاص دارد و بر اساس آن مبادلات انرژی دو کشور تا پایان سال ۱۴۰۹ خورشیدی تمدید می شود.

۸- تهران و نخستین حضور نخست وزیر جدید عراق

هشت آذر امسال محمد شیاع السودانی نخست وزیر جدید عراق پس از سی و دومین روز از حضورش در کاخ السلام در صدر هیات بلندپایه از مقامات سیاسی و اقتصادی و با دعوت رسمی رئیس جمهور وارد تهران شد که این نخستین سفر خارجی وی به یک کشور غیرعربی در مقام نخست وزیری است.

السودانی و عبدالله دوم پادشاه اردن در این دیدار آخرین تحولات منطقه‌ای به‌ویژه مساله فلسطین، بحران‌های منطقه و تلاش‌های انجام شده در زمینه جنگ با تروریسم و مقابله با افراط‌گرایی در چارچوب یک رویکرد همه‌جانبه مبتنی بر همکاری و هماهنگی بیشتر میان بغداد و امان را بررسی کردند؛ نخست وزیر عراق در دیدار با مشعل الاحمد الصباح ولیعهد کویت هم درباره پرونده های متعددی نظیر روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین المللی و موضوعات انرژی و اقتصاد گفت و گو و تبادل نظر کرد.

آیت الله رئیسی که پیش از این در پنجم تیرماه امسال میزبان مصطفی الکاظمی نخست وزیر پیشین عراق بود، این بار نیز محورهای توسعه همکاری های مشترک سیاسی و اقتصادی بخصوص در حوزه های مبارزه با تروریسم، انرژی و حوزه تجارت را در گفت و گو با السودانی مورد بررسی قرار داد.

برآیند اظهارات آیت الله رئیسی و السودانی در این نشست خبری نشان می داد که تهران و بغداد بر سر تامین امنیت نقاط مرزی دو کشور در منطقه اقلیم در شمال عراق توافق کردند؛ به طوری که نخست وزیر این کشور التزام عراق را برای اجرای قانون اساسی مورد تاکید قرار داد و گفت: دولت عراق ملتزم است که قانون اساسی را اجرا کند و اجازه نمی‌دهد از خاک این کشور برای آسیب رساندن به هر طرفی استفاده شود؛ سیاست حکومت عراق است که این کشور نقطه شروعی برای آسیب رساندن به کشورهای منطقه نباشد.

توسعه همکاری های اقتصادی در زمینه نفت و انرژی، صدور کالا و خدمات و بازپرداخت طلب ایران از دیگر محورهای گفت و گوهای هیات های اقتصادی دو طرف عنوان شد.

۹- تهران و مینسک و امضا ۸ سند در سی امین سالگرد روابط

الکساندر لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس ۲۱ اسفندماه برای دیداری رسمی و گفت وگو با مقام‌های عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران، به تهران سفر کرده بود و این سفر در شرایطی انجام شد که اول آذر ماه امسال روسای جمهوری ایران و بلاروس پیش از این شهریورماه امسال در حاشیه شانزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای در سمرقند ازبکستان با یکدیگر دیدار و گفت و گو کردند و به وزیران خارجه خود مأموریت دادند که برای تقویت و تعمیق مناسبات دوجانبه تلاش کنند.

در این سفر لوکاشنکو پس از ۱۷ سال در حالی به تهران سفر کرد که دستاورد آن امضا ۸ سند همکاری آن هم در سی‌امین سالگرد روابط دوجانبه تهران و مینسک در حوزه‌های مختلف تجاری، حمل و نقل، کشاورزی، فرهنگی و هنری، انتقال محکومان و سند برنامه اجرایی بود.

امضای ۵۰ سند همکاری در ۶ سفر خارجی و ۵۳ سند در تهران ۱۴۰۱

در دوره یک‌ساله ریاست جمهوری آیت‌الله رئیسی توجه به تقویت روابط ایران با همسایگان و کشورهای دوست فرامنطقه‌ای شتاب فزاینده‌ای گرفت و در این مدت رفت‌وآمدهایی بین مقامات عالی‌رتبه ایران در تهران و کشورهایی چون روسیه، قطر، عمان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، نیویورک انجام شده است و از مجموع ۶ سفر خارجی رئیس‌جمهور در این یکسال ۵۰ سند همکاری در پنج کشور تاجیکستان، قطر، عمان، ازبکستان، ترکمنستان و چین و ۵۳ سند در داخل به امضا ایران و کشورهای همسایه رسیده است. در این میان چین با امضای ۲۰ سند در سفر رئیسی به پکن، ازبکستان با امضای ۱۷ سند در حاشیه اجلاس شانگهای و تاجیکستان با ۱۷ سند در تهران رکوردار بیشترین اسنادهمکاری را در اختیار دارند.

در مجموع و در سالی که گذشت ۱۰۳ اسناد همکاری در سفرهای خارجی رئیسی به ۶ کشور و میزبانی از همتایان و برخی نخست وزیران به ثمر نشست.

حال آنچه مهمتر از امضاء اجرای تفاهم‌نامه‌هاست اینکه شخص رئیس جمهور بارها بر عملیاتی شدن توافقات در سفرهای خارجی تاکید دارد که این نیازمند پیگیری مجدانه دستگاههای مسئول بویژه کمیسیون‌های مشترک تشکیل شده با کشورهای طرف توافق است.