از واکسن پنوموکوک و تاثیر آن بر کودکان چه می‌دانیم؟

اواخر شهریور ماه امسال بهرام عین اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از آغاز احداث مرکز تولید واکسن های پنوموکوک و روتاویروس در مجتمع تولیدی، تحقیقاتی انستیتوپاستور خبر داد که کشور را از واردات این واکسن‌ها بی نیاز می کند؛ او ابراز امیدواری کرد که سال آینده شاهد بهره برداری از آن باشیم.

بیماری پنوموکوک بر اثر تجمع باکتری‌هایی به نام استرپتوکوک نومونیا در پوشش مخاطی بینی و در پشت گلو ایجاد می شود که اگر تعدادشان زیاد باشد، می‌توانند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی، گوش میانی یا حفره‌های سینوسی شوند.

مقاوم بودن این باکتری در برابر آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین و انتشار سریع آن از طریق عطسه و سرفه سبب شده تا واکسن‌های ویژه‌ای برای آن طراحی شود. از علائم ابتلا به این بیماری می توان به تب و لرز، درد قفسه سینه، سرفه، تنگی نفس، تنفس سریع، ضربان قلب سریع، خستگی و ضعف اشاره کرد.

تشدید علایم بیماری در کودکان سبب شده تا متخصصان تزریق چهار دُز واکسن پنوموکوک را در کودکان آن هم در بازه زمانی دو ماهگی، چهار ماهگی، شش ماهگی و بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی توصیه کنند.

دکتر امیرحسین حسینی فوق تخصص گوارش و کبد کودکان درباره ضرورت تزریق واکسن پنوموکوک در گروه‌های در معرض خطر بخصوص اطفال معتقد است: واکسن پنوموکوک یا PCV در برابر عفونت‌های پنوموکوک که بیشتر کودکان زیر پنج سال را درگیر می‌کند و می‌تواند منجر به برخی از بدترین بیماری‌های دوران کودکی شود، از کودک محافظت می‌کند.

وی با بیان اینکه میکروب‌های مسئول پنوموکوک باکتری‌هایی به نام استرپتوکوک نومونیا هستند، افزود: این باکتری‌ها در پوشش مخاطی بینی و در پشت گلو زندگی می‌کنند و هنگامی که به اندازه کافی تعدادشان زیاد شد، می‌توانند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی، گوش میانی یا حفره سینوسی شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به اینکه آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی سیلین می‌توانند باکتری‌های استرپتوکوک نومونیا را از بین ببرند، این نکته را یادآور شد که تا ۳۰ درصد از سویه‌های این باکتری در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم هستند.

این متخصص گوارش و کبد کودکان تاکید کرد: این باکتری عامل اصلی بیماری‌های پنومونی عفونت ریه، منژیت(عفونت پرده‌های مغز) و باکتریمی و عفونت گوش میانی است.

حسینی درباره کودکانی که درمعرض تهدید عفونت‌های پنوموکوکی هستند، عنوان کرد: کودکان فاقد طحال، بیماران مزمن قلبی ریوی و کلیوی، بیماران مبتلا به سرطان، بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند و مبتلایان به دیابت، بیش از سایرین امکان ابتلا به این عفونت را دارند.

فوق تخصص گوارش و کبد کودکان دانشگاه در پاسخ به این سوال که واکسن پنوموکوک برای چه اشخاصی مناسب است، گفت: افرادی که بیماری‌های خونی دارند و یا پیوند شده‌اند، مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای مثل بیماری قلبی یا ریوی، تمام کودکان زیر پنج سال، افراد بالای ۶۵ سال، افرادی که نقص ایمنی دارند و کسانی که سیگار و الکل مصرف می‌کنند، در اولویت تزریق این واکسن هستند.

وی درباره انواع واکسن‌های پوموکوک توضیحاتی داد و افزود: واکسن‌های پره ونار ۱۳، پنوموسیل و سینفلوریکس از جمله واکسن‌هایی هستند که گروه‌های در معرض خطر را از ابتلا به این عفونت باکتریایی مصون می‌کنند.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، واکسن پره‌ونار ۱۳ ظرفیتی و ساخت شرکت فایزر آمریکاست، این واکسن را از شیرخوارگی تا بزرگسالی می‌توان تزریق کرد ضمن اینکه تایید WHO را نیز دارد. واکسن پنوموسیل ۱۰ ظرفیتی، مورد تایید سازمان بهداشت جهانی، ساخت شرکت هندی است و تا دو سالگی تزریق می‌شود، همچنین واکسن سینفلوریکس نیز ۱۰ ظرفیتی، ساخت شرکت GSK انگلستان و تا پنج سالگی قابل تزریق است، این واکسن نیز تاییدیه WHO دارد.

وی افزود: واکسن پنوموواکس نیز ۲۳ ظرفیتی است و به افراد بالای دو سال تزریق می‌شود به این شکل که ابتدا کودکان واکسن ۱۳ ظرفیتی را تزریق می‌کنند و سپس هشت هفته بعد واکسن پنوموواکس ۲۳ ظرفیتی تزریق، دوز بعدی واکسن ۲۳ ظرفیتی و برای پنج سال بعد تزریق می‌شود.