برای حفاظت از منابع آب‌های زیرزمینی نیاز به همکاری بین بخشی و سازمانی است

محمد صادق کیاپاشا در گفت وگو با کاتنا گفت: در استان ۳۱ درصد منابع آب برای مصارف شرب، ۶۳ درصد در کشاورزی و شش درصد برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود. تامین ۷۵ درصدی مصارف آب استان از منابع آب زیرزمینی فشار مضاعفی را به آبخوان‌های استان تحمیل می‌کند و باعث می‌شود سطح آب‌خوان‌ها سالانه به طور متوسط به میزان ۷۰ سانتیمتر افت کند.
کیاپاشا ادامه داد: از پنج محدوده مطالعاتی اصلی استان چهار محدوده تهران- کرج، هشتگرد، اشتهارد و قزوین دشت ممنوعه بوده و تنها محدوده آزاد استان محدوده الموت طالقان بوده که پتانسیل آب زیرزمینی آن محدود است. در دشت‌های ممنوعه مذکور کسری متوسط سالانه مخازن آب زیرزمینی ۵۸ میلیون مترمکعب و کسری مخزن تجمعی ۳۰ ساله مخازن زیرزمینی استان هم حدود یک میلیارد و ۴۴۵ میلیون مترمکعب در سال است.
کیاپاشا اظهار کرد: استان البرز با توجه به نزدیکی به پایتخت مهاجرپذیر بوده و رتبه بالایی در رشد جمعیت در سطح کشور دارا است. سرریز شدن جمعیت به استان مشکلات عدیده‌ای را در تامین آب شرب استان ایجاد کرده است به طوری که متوسط مصرف آب شرب در سطح کشور شش درصد، اما در استان البرز ۳۱ درصد است. این موضوع نشان دهنده بارگذاری شدید جمعیتی در استان البرز وجود دارد.
این مسئول افزود: موضوعی که باید در توسعه استان مورد توجه قرار گیرد این است که در بارگذاری‌های جدید باید به سند آمایش استان و ظرفیت اکولوژیکی آن توجه شده و برنامه مدونی در این زمینه تدوین گردد.
وی ادامه داد: نزدیکی به پایتخت سبب افزایش تغییر غیرمجاز کاربری اراضی زراعی استان گردیده است. تغییر کاربری‌های غیر مجاز، تقسیم و فروش اراضی زراعی در قطعات کوچک برای احداث باغ ویلاها، حفرچاه‌های غیر مجاز را در استان به دنبال داشته و برداشت غیر مجاز از منابع آب زیرزمینی استان را تشدید کرده است.
مدیر حفاظت و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی شرکت آب منطقه‌ای استان البرز گفت: در راستای چاره‌اندیشی برای کنترل افت و کسری مخزن حادث شده در آبخوان‌ها، طرح احیاء و تعادل بخشی تعریف و براساس آن تکالیفی برای وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی مشخص شده است. این موضوع نشان دهنده آن است که به منظور حفاظت از منابع آب‌های زیر زمینی نیاز به یک همکاری بین بخشی و سازمانی است و ضرورت دارد که هر کدام دستگاه‌های متولی به تکالیف محوله عمل کنند.
کیاپاشا درباره اجرای طرح احیاء و تعادل بخشی اظهار کرد: در طرح احیاء و تعادل بخش ۱۵ پروژه تعریف شده که به سه دسته تقسیم می‌شود. دسته اول پروژه‌هایی هستند که منجر به تولید و تدقیق داده‌ها و اطلاعات در خصوص منابع، مصارف، وضعیت آبخوان‌ها می‌شوند. دسته دوم شامل پروژه‌هایی که نقش کنترل، نظارت و بهره‌برداری از منابع آب زیر زمینی را بر عهده دارند و در دسته سوم پروژه هایی قرار دارند که مستقیماً منجر به ذخیره سازی آب در آبخوان‌ها می‌شوند.
وی ادامه داد: در سال جاری در طرح احیاء و تعادل بخشی ۲۲ گروه گشت و بازرسی در سطح استان به کار گرفته شده و این طرح با انسداد چاه های غیرمجاز، تعیین تکلیف چاه های فاقد پروانه، اصلاح و تعدیل پروانه چاه های کشاورزی، نصب کنتور، تغذیه مصنوعی و کنترل سیلاب در حال پیگیری است. طبق آخرین آمار از ابتدای سال جاری تا کنون ۴۴۳ حلقه چاه غیر مجاز در استان مسدود و همچنین پروانه بهره برداری ۱۳۶ حلقه چاه کشاورزی اصلاح و تعدیل و ۱۳۹ دستگاه کنتور بر روی چاه‌های مجاز نصب شده است.
وی اظهار کرد: یکی از پروژه هایی که در طرح احیاء و تعادل بخشی تعریف شده، جایگزینی پساب تصفیه خانه‌های فاضلاب با چاه‌های کشاورزی در دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور است. در استان البرز با توجه مهار بخشی از منابع آب سطحی استان به وسیله سدهای امیرکبیر و طالقان و انتقال آن به استان‌های همجوار و نیز کاهش حجم تغذیه منابع آب زیرزمینی، ضروری است به منظور جبران، پساب آب انتقالی به صورت پساب به استان بازگردد تا بتوان در تغذیه مصنوعی آبخوان‌های استان از آن استفاده کرد. این موضوع تاکنون تعیین تکلیف نشده است.